Çeltik Ekim Alanlarında Kullanılan ve Deşarj Edilen Quinclorac’lı Sulama Suyunun Sebze Üretim Alanlarında Kullanılması Sonucu Oluşan Fitotoksisitelerin Belirlenmesi ve Zamana Bağlı Su Deşarj Yöntemleriyle Önlenmesine Yönelik Araştırmalar

Authors : Yalçın Kaya, Bülent Başaran, Hakan Örnek, Hüsrev Mennan

Pages : 58-66

View : 59 | Download : 73

Publication Date : 2023-07-10

Article Type : Research Article

Abstract :Çeltik üretim sisteminin tamamen sucul ortamda olmasından dolayı az sayıda ama önemli yabancı ot cinslerinin bu sisteme adapte olmasına neden olmuştur. Günümüzde çeltik yetiştiriciliği yapılan tüm ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de Echinochloa türlerinin kontrolünde Quinclorac aktif maddesinin etkinliği nedeniyle yaygın kullanımı sonucunda, özellikle çeltik ile beraber sebze üretimin yapıldığı Karadeniz, Güney Marmara ve kısmen olarak da Trakya Bölgelerinde 2020 yılı içerisinde bu herbisitin sürüklenmesi ve çeltik tavalarında boşaltılan suların sebzelerde kullanılması sonucunda başta domates ve biber bitkileri olmak üzere bazı sebzelerde ciddi fitotoksite sorununa neden olmuştur. Bu çalışma ile hem çeltik çiftçisini korumak ve hem de sebze üreticilerinin mağdur edilmemesi amacıyla çeltik ekim alanlarında kullanılan Quinclorac’ın sürüklenme riskini azaltacak pratik uygulama yöntemleri araştırılmıştır. Proje kapsamında, Trakya, Güney Marmara ve Karadeniz Bölgelerinde kurulan denemeler ile Quinclorac uygulamasını takiben çeltik tarlalarından zamana bağlı olarak deşarj edilen sudaki kalıntı miktarları tespit edilmiş ve bu suların domates ve biber yetiştiriciliğinde kullanılmasıyla oluşan fitotoksisiteler belirlenmiştir. Quinclorac uygulamasını takiben çeltik tarlalarından zamana bağlı olarak deşarj edilen su örneklemelerinde ilk 3 gün içerisinde 0.01 ppm olarak bulunan Quinclorac kalıntısı daha sonra tespit edilebilir limitin altına düşmüştür. Bu durum bize çeltik tavalarından boşaltılan suyla yapılan veya yapılma ihtimali olan sebze sulamalarının, Quinclorac uygulamasından 5 gün sonra yapılması durumunda bir fitotoksisite yaratmayacağını ortaya koymuştur. Yine sudaki kalıntı miktarının domates ve biber bitkileri üzerindeki fitotoksisitesinin belirlenmeye çalışıldığı uygulamaların tamamında, Quinlorac aktif maddesinin uygulama dozundan 1000 kat daha düşük dozlarının dahi gerek domates ve gerekse biber bitkisini tamamen öldürdüğü ortaya konulmuştur.
Keywords : Çeltik, Quinlorac, Sulama Suyu, Fitotoksisite, Kalıntı, Domates, Biber