Bazı Bitki Özütlerinin Secale cereale L. ve Avena fatua L. Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Allelopatik Etkisi

Authors : Murat Karaca, Canan Yurttaş Kilinç

Pages : 38-48

View : 67 | Download : 79

Publication Date : 2023-07-10

Article Type : Research Article

Abstract :Allelopati yabancı ot kontrolünde kullanılan önemli bir alternatif yöntemdir. Allelopatik etkiye sahip bazı bitkiler yabancı ot ve tohumların çimlenmesini ve gelişmesini engelleyebilirler. Bu çalışmada buğday ve şeker pancarı toprak üstü organları, pelin (Artemisia vulgaris L.) ve ceviz yaprakları ile şeker pancarı kök özütlerinin %5, %10, %20 ve %30 dozlarının yabani çavdar (Secale cereale L.) ve yabani yulaf (Avena fatua L.) tohumlarının çimlenmesine etkileri araştırılmıştır. Buğday toprak üstü kısımları özütünün %10, %20 ve %30’luk dozları ve pelin yaprak özütünün ise sadece %30’luk dozu S. cereale tohumlarının çimlenmesini tamamen önlemiştir. S. cereale tohumlarının çimlenmesini üzerine şeker pancarı kökü ve ceviz yaprağı özütlerinin tüm dozlarının etkisi düşük olmuştur. Pelin ve şeker pancarı yaprak özütlerinin tüm dozları, A. fatua tohumlarının çimlenmesini tamamen önlemiştir. Buğday toprak üstü kısımları özütünün %10, %20 ve %30 dozları ile şeker pancarı kök özütünün %20 ve %30 dozları A. fatua tohumlarının çimlenmesini tamamen önlemiş, ceviz yaprağı özütlerinin ise dozu arttıkça çimlenme oranı azalmıştır. Bu sonuçlardan elde edilen bulguların ışığında yabancı ot tohumlarının çimlenmesini engelleyen biyoherbisitlerin geliştirilmesi çalışmaları yapılabilir. Yabancı ot mücadelesinde allelopatinin kullanımı, insan ve çevre sağlığına zararlı olmaması, herbisitlere göre daha güvenli olması vb. nedenlerden dolayı tercih edilebilir.
Keywords : Allelopati, Bitki özütleri, Çimlenme, Yabani çavdar (Secale cereale L.), Yabani yulaf (Avena fatua L.)