Comparing bioassay and diagnostic molecular marker for phosphine resistance in Turkish populations of Rhyzopertha dominica (F., 1792) (Coleoptera: Bostrichidae)

Authors : Abdullah Yilmaz, Erhan Koçak

Pages : 431-440

Doi:10.16970/entoted.1109466

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2023-01-07

Article Type : Research

Abstract :Fosfin gazı depolanmış hububattaki böceklere karşı dünya genelinde kullanılan ana pestisittir. Türkiye’de de 1950’lerden itibaren kullanılmaktadır. Bu fumiganta karşı dünya genelinde böceklerde direnç artışı önemli bir problemdir. Bu çalışmada ekin kambur böceği,  Rhyzoperta dominica (F., 1792) (Coleoptera: Bostrichidae)’nın ülkemizde 12 ilden 18 popülasyonundaki fosfin dirençleri 2013-2017 yılları arasında belirlenmiştir. Ayırıcı doz çalışmaları 15 popülasyonda fosfin direnci geliştiğini göstermiştir. Bu popülasyonlarda doz-yanıt bioassayleri, direnç oranlarının 96-533 kat arasında değiştiğini göstermiştir. Ayrıca, fosfin direncine sahip bu popülasyonlarda DLD (dihydrolipoamide dehydrogenase) geninde amino asit mutasyonunu gösteren mevcut moleküler direnç markörü P49S test edilmiştir. R direnç alleli bu 15 popülasyonda yüksek frekansta (%83.7) belirlenmişken hassas olan üç popülasyonda ise belirlenmemiştir. Dirençli popülasyonlardaki 324 bireyden elde edilen genetic sonuçlara göre homozigot direnç, heterozigot direnç ve homozigot hassas allel oranları sırasıyla %62.0, 18.9 ve 19.1 olarak belirlenmiştir. Türkiye R. dominica popülasyonlarında genetik markör ile fosfin direncini belirleme sonuçlarının bioassay sonuçlarıyla kıyaslanabilir olduğu görülmüştür. Sonuçta, fosfin direncinin genetik olarak testlenmesi Türkiye’de direnç yönetimini kolaylaştıracaktır.
Keywords : Bioassay, DLD, ekin kambur biti, P49S, fosfin