Dijital Film Arşivlerinden Hareketle Türk Belge(sel) Sineması ve Yabancıların Rolü

Authors : Bariş Tolga Ekinci

Pages : 25-52

View : 20 | Download : 27

Publication Date : 2021-06-23

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı’dan günümüze Türk belgeselinin evrimi üç ana bölümden oluşmaktadır: Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine kadar belgeseller, Cumhuriyet’ten İkinci Dünya Savaşı’na kadar belgeseller ve İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar belgeseller. Osmanlı topraklarına sinematograf aygıtının girişi ile ilk belge filmler çekilmiştir. Fransızlar ve özellikle İngilizler Osmanlı topraklarında 1897’den 1923’e kadar pek çok belge(sel) çekmiştir. Bu filmler çoğunlukla haber, gezi, askeri ve propaganda içeriklidir. Türklere ait ilk belge(sel) ise Fuat Uzkınay’ın çektiği Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı (1914) filmidir. Çalışmada, Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine kadar belgesel filmler incelenmiş ve Osmanlı topraklarında yabancıların çektiği filmler ele alınmıştır. Araştırmanın amacı, yabancıların çektiği ilk belge filmlerden hareketle, Türk belgesel sinemasının gelişiminde iktidarın ve yabancıların rolünü ortaya koymaktır. Bu bağlamda, doküman analizi yöntemi ile yabancı dijital (çevrim içi) film arşivleri ve resmî devlet arşivleri araştırılmıştır. Belgesel filmler görsel bir belge olarak resmî devlet arşivleri ile yoruma dayalı metinler arasında bir denge oluşturmaktadır. Sonuç bölümünde, dijital film arşivlerinden ve resmî yazışmalardan derlenen nicel veriler ışığında, olaylar arasındaki neden sonuç ilişkileri ele alınmaktadır.
Keywords : Belgesel Film, Arşiv Belgeleri, Dijital Film Arşivleri, Osmanlı’da Sinema, Türk Belgesel Sineması