Auteur Sinema Bağlamında Türkiye’de Yönetmen Sineması Kitapları Literatürü: Bir Tasnif Denemesi

Authors : Havva Yilmaz

Pages : 643-670

View : 27 | Download : 169

Publication Date : 2020-12-17

Article Type : Other

Abstract :Auteur kuramı kısaca sinemayı edebiyat, mimari, resim, müzik gibi bağımsız bir sanat dalı, yönetmeni de bu sanat dalında üretim yapan sanatçı olarak değerlendiren bir yaklaşımdır. II. Dünya Savaşı sonrası kültürel ikliminde Cahiers du Cinema (Sinema Defterleri) dergisi etrafında Andre Bazin önderliğinde toplanan bir grup genç film eleştirmeni, Holywood filmlerine yönelik analizleri ile sinemaya "yazar yönetmen” kavramını kazandırırlar ve süregiden bir tartışma başlatırlar. Sinemada yönetmenin rolünü problematize eden bu tartışma ile sinema tarihini yönetmenler üzerinden ele almak ve sosyolojik bir bağlama oturtmak mümkün hale gelmiştir. Öte yandan sinemayı bir sanat dalı olarak gören, özgün bir diline sahip yönetmenleri diğerlerinden ayırmak üzere "auteur yönetmen” tabiri de ortaya çıkmış ve hangi yönetmenin bu sınıfa gireceği tartışılır olmuştur. Türkiye’de de karşılık bulan tartışmada genel kabul Türkiye’de auteur sinemanın Lütfü Ö. Akad ve Metin Erksan filmleriyle başladığı yönündedir. Bu çalışmada, bu bilgiler ışığında, Türk sineması literatürü içerisinde yönetmen sineması üzerine kaleme alınmış kitaplar incelenerek, mevcut tartışmaya ve Türk sinemasında yönetmen olgusunun mahiyetine ilişkin genel tartışma zeminine katkı sunulmaya çalışılacaktır. Ağırlıklı olarak Türk Sineması Araştırmaları Projesi kapsamında oluşturulan veritabanında yer alan verilere dayanarak, önce kısaca kavramsal ve tarihsel bağlama yer verilecek, ardından Türkiye’de yönetmen sineması kitapları literatürüne ilişkin bir tasnif denemesi yapılacaktır.
Keywords : Türk sineması, yönetmen sineması, auteur kuramı