Evrensel İnsan Hakları Bildirisi’nin 29. Maddesi ve Kendisinden Sonra Gelen Belgelerdeki İzleri: Bireyin Ödevleri ve İnsan Haklarının Sınırları

Authors : Esra Demir-gürsel

Pages : 3-51

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2021-12-28

Article Type : Research

Abstract :Birleşmiş̧ Milletler Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948 tarihinde kabul edilen Evrensel İnsan Hakları Bildirisi ("Evrensel Bildiri”) yalnızca evrensel insan haklarını değil, hakların sınırlarını ve bireyin içinde yaşadığı topluma karşı ödevlerinin olduğu düşüncesini de ilan etmişti. Evrensel Bildiri’nin 29. maddesi, sırasıyla, bireyin içinde yaşadığı topluma karşı ödevlerini vurgulamış̧ (1. fıkra); hakların hangi amaçlar ve hangi koşullara uygun olarak sınırlandırılabileceğini tanımlamış̧ (2. fıkra) ve hakların Birleşmiş Milletlerin amaç̧ ve ilkelerine aykırı olarak kullanılmasını yasaklamıştı (3. fıkra). Bu yazı, ilk olarak, Evrensel Bildiri’nin hazırlık çalışmaları sırasında beliren anlaşma ve anlaşmazlıkların hakların sınırlarını düzenleyen ve hakları ödevlerle ilişkilendiren 29. maddeye nasıl biçim verdiğini anlamayı amaçlıyor. İkinci olaraksa, Evrensel Bildiri’den sonra gelen insan hakları belgelerinin ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın benzer hükümlerinin 29. madde ile ortaklık ve farklılıklarını tespit etmeyi amaçlıyor.
Keywords : İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, hakların sınırlandırılması, demokratik toplumda gereklilik, bireyin ödevleri, meşru amaçlar, hukukilik