ALMAN KAYNAKLARINA GÖRE OSMANLI NUSAYRÎLERİ

Authors : Necmettin Alkan

Pages : 135-148

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2013-01-28

Article Type : Research

Abstract :Makalede, Osmanlı Devleti’nin hâkimiyeti altında bulunan Nusayrîlerin Alman kaynaklarında nasıl tasvir edildikleri ele alınmaktadır. 1778-1872 arasında yayımlanan araştırma eseri, hatırat ve ansiklopedi maddelerinin Nusayrîler hakkında verdikleri bilgiler ve ilgili yorumlar tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu bağlamda; Nusayrîlerin tarihî ve dinî kökenlerinin nereye dayandığı, dinî inançlarının nasıl olduğu ve nasıl bir iktisadî-sosyal hayata sahip oldukları gibi üç önemli sorunun cevapları aranmaktadır. Buna göre Osmanlı Nusayîleri, etnik olarak Arap’tırlar. Dinî inanış olarak ise, İslâm mezheplerinden Şia’nın bir alt kolu olan Nusayrîliğe mensupturlar. Nusayrîlik, bugünkü Irak’ta Kûfe bölgesinde çıkmasına rağmen daha sonraki yüzyıllarda bugünkü Suriye ve Lübnan’ın dağlık bölgeleri ile Türkiye’nin Adana ve Antakya mıntıkalarına kadar kaymıştır. Dinî inançlarının merkezinde Hz. Ali’nin öne çıkarılması ve onun ilahlaştırılması yer almaktadır. İnanç sistemlerinin oluşmasında, başta İslâm olmak üzere, Hristiyanlık, Yahudilik ve kadîm Sabiîlik gibi dinlerin etkileri olmuştur. Bunun yanı sıra, ruhların bir döngü içinde duruma göre insan, hayvan ve bitki şeklinde tekrar dünyaya döndüklerini, yani reenkarnasyonu kabul etmektedirler. İktisadî olarak ise, bulundukları bölgede başta ticaret olmak üzere, tütün ve ipek üretimiyle uğraşmaktadırlar. Komşuları Sünni, İsmailî ve Dürzî mezheplerine mensup Müslümanlarla iç içe bir hayat sürmemektedirler. Bunlarla temasa geçtiklerinde ise dinî inançlarını saklamaktadırlar.
Keywords : Osmanlı, Nusayrî, Nusayrîlik, Hz. Ali, Hz. Muhammed, İslâm, Sunnîlik, Hristiyanlık, Sabiîlik, Reenkarnasyon, Kûfe, Suriye, Lübnan ve Lazkiye