HACI BEKTAŞ VELÎ’NİN YOL ARKADAŞI KOLU AÇIK HACIM SULTAN VE VELAYETNÂMESİ

Authors : Tufan Gündüz

Pages : 71-96

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2013-01-28

Article Type : Research

Abstract :Anadolu erenlerinden Hacım Sultan’ın hayatı hakkında bilgiler kendi adına tertip edilmiş olan velayetnâmesinde geçenlerle sınırlı olup daha çok menkıbevi yönü ağır basmaktadır. Velayetnâmeden anlaşıldığına göre Hacım Sultan’ın soyu, İmam Ali el-Nakî’den Hz. Ali soyuna bağlanmaktadır. Asıl adı Receb iken Hacım Sultan diye tanınmış, Hacı Bektaş Veli de ona "kolu açık” unvanı verdikten sonra "Kolu Açık Hacım Sultan” diye meşhur olmuştur. Hacım Sultan’ın Anadolu’da hangi tarihlerde bulunduğu tam olarak belli değildir. Orhan Bey zamanında kendisinden bahsedilen Geyikli Baba ve Fatih Sultan Mehmed zamanında yaşadığı bilinen Otman Baba ile temas ettiği yolundaki rivayete nazaran onun XIV. yüzyılda yaşamış olabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte birbirinden tarihen oldukça uzak iki şahıstan biri ile temas etmesi mümkün olamayacağına göre, bu bilgilerin sözlü geleneğin tesiri ile velâyetnameye girmiş olması akla daha uygundur. Öte yandan velayetnâmede geçen Yörük ve Akkoyunlu Türkmenleri ifadelerinden hareketle Uşak bölgesinde XVI. yüzyılda konar-göçerlik eden Türkmenlerle çok sıkı ilişkilerinin bulunduğu da anlaşılmaktadır. Germiyanoğullarından Yakup Bey tarafından Susuz Köyü’nde onun adına inşa edilen zaviye Osmanlı idaresi altında da korunmuş, zaviyenin vakıflarına ve görevlilerine tanınan ayrıcalıklar bu dönemde de devam ettirilmiştir.
Keywords : Hacım Sultan, Bektaşi, Anadolu, Eren, Yesevi, Velayetnâme, Menkıbe