65 Yaş ve Üstü Diyabet Hastalarının Öz Yeterlik Seviyelerinin İncelenmesi

Authors : Fatma Çetinkaya, Ayfer Karadakovan

Pages : 14-26

View : 141 | Download : 188

Publication Date : 2023-05-22

Article Type : Research Article

Abstract :Amaç: Araştırma, diyabeti olan 65 yaş üstü bireylerin diyabet ile başa çıkma davranışlarında öz yeterlik seviyelerini saptamak için gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın türü kesitsel ve tanımlayıcıdır. Bağımsız grup t testi ile yapılan analize göre %99 teorik güç ile hedeflenen hasta 86 olarak hesaplanmıştır (α=0.05). Araştırma Aralık.2016-Mart.2017’de örneklem ölçütlerine uygun 90 diyabetliyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları araştırmaya katılım izni almak için onam formu, bireylerin sosyodemografik ve tıbbi anamnez formu, diyabete yönelik Tip 2 Diyabet Öz Yeterlik Ölçeği (ÖYÖ) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirmesinde SPSS V 21.0; istatistiksel olarak student t test, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis Test yapılmıştır. p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 70.99±5.60, %68.9’u kadındı. Araştırmaya katılanların %65.6’sı evli, %51.1’i ilk-ortaöğretim mezunu olduğunu bildirmiştir. Diyabete ilişkin hekimden eğitim alan; ilaçlarını düzenli kullanan; düzenli kontrole gelen; şeker ölçüm cihazı olan; egzersiz yapan; beslenme programına uyan hastaların öz yeterlik seviyeleri istatistiksel olarak yüksek saptanmıştır. Sonuç: Diyabet hastalarında belli aralıklarla yapılan tahlillerin tekrar edilmesi, düzenli zamanlarla diyabet eğitimleri, genel hastalıklarını algılama durumları öz yeterlik seviyelerini etkilemektedir. Hemşireler, 65 yaş ve üstü diyabetlilerin kişisel özelliklerini ve yaş değişikliklerini dikkate alarak hem bireysel hem grup olarak; görsel materyallerle uygulamalı eğitimler vermelidir.
Keywords : Diabetes mellitus, hemşirelik, öz yeterlik