Silopi Termik Santrali Yakınlarındaki Tarım Alanlarında, Farklı Uzaklık ve Derinlikteki Toprakların Bazı Ağır Metal İçeriklerinin Araştırılması

Authors : Bedriye Bilir, Hava Şeyma Yilmaz, Seyyid Irmak, Mikail Doğan

Pages : 139-146

Doi:10.46810/tdfd.1365914

View : 101 | Download : 103

Publication Date : 2023-12-28

Article Type : Research

Abstract :Silopi Termik Santrali Şırnak ilinde bulunmaktadır ve yakıt olarak asfaltit kullanmaktadır. Santral bacalarından çıkan emisyonlar çeşitli faktörlere bağlı olarak bölgeye dağılma ve toprakta birikme ihtimali taşımaktadır. Bu durum topraktaki bazı ağır metallerin (Cr, Ni ve Cd gibi) konsantrasyonunu arttırabilmektedir. Bu çalışmada, tarımın yoğun olarak yapıldığı santrale yakın alanlardan alınan toprakların bitki tarafından alınabilir (ekstrakte edilebilir) ve toplam ağır metal içeriklerinin belirlemesi amaçlanmıştır. Silopi Termik Santraline yakın 7 farklı uzaklık sınıfı (U1, U2, U3, U4, U5, U6 ve U7) ve her sınıfta 3 farklı noktadan 21 adet ve 0-30 cm ve 30-60 cm olmak üzere iki farklı derinlikten toplam 42 adet toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde bitki tarafından alınabilir, krom (Cr), nikel (Ni), kadmiyum (Cd), kobalt (Co) ve kurşun (Pb) belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ekstrakte edilebilir (mg kg-1); Cr 0.11-0.29, Ni 0.4-1.71, Cd 0.02-0.1, Co 0.17-0.39 ve Pb 0.82-2.37 toplam (mg kg-1); Cr 22-55, Ni 56-102, Cd 0.6-0.7, Co 41-51 ve Pb 69-93 aralığında değişmektedir. Toprakların istatistiksel olarak (p<0.01); Cd ve Co konsantrasyonu uzaklık ve derinlik bakımından önemli bulunmazken, Pb ve Ni uzaklık ve derinlik bakımından önemli, Cr ise yalnızca uzaklık bakımından önemli bulunmuştur. Santralden uzaklaşıldıkça Cr ve Ni konsantrasyonu azalma göstermiştir. Pb ve Ni konsantrasyonu 0-30 cm derinliğinde 30-60 cm derinliğine göre daha yoğun ölçülmüş ve bu da üst topraklara dışarıdan bir katılım riski ihtimalini düşündürmüştür. Fakat sonuç olarak incelenen tüm ağır metallerin hem toplam hem de ekstrakte edilebilir konsantrasyonlarının Türkiye Toprak Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nde izin verilen sınır değerleri aşmadığı görülmüştür.
Keywords : Silopi, Termik santrali, Ağır metal, Toprak kirliliği