Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerindeki Terapi Bahçelerinde Kullanılan Bitkiler Üzerine Etnobotanik Bir Çalışma

Authors : Fatih Satil, Emine Aktaş

Pages : 182-189

Doi:10.46810/tdfd.865097

View : 28 | Download : 14

Publication Date : 2021-06-25

Article Type : Research

Abstract :Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri (TRSM), ağır ruhsal rahatsızlığı olan hastaların yaşadıkları ortamda takip ve tedavilerinin yapıldığı hastanelere entegre birimlerdir. Bu birimlerde görevli ergoterapistlerce tedavi sürecinde hastaların ihtiyaç, istek ve becerilerine uygun olarak uygulanan aktivitelerden biri de bitki terapi bahçeleridir. Bu araştırma, Türkiye’deki farklı bölgelerden seçilen 54 TRSM’de gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla TRSM’lerin bitki terapi bahçelerinde terapi amaçlı kullanılan bitki türleri tespit edilmiştir. Ayrıca, özel gereksinimli bireylerin fiziksel ve bilişsel yetileri doğrultusunda terapi bahçelerindeki bu bitkilerden ne amaçla yararlanıldıkları belirlenmiştir. Çalışmada, bilgilendirici fikir birliği faktörü (FIC) ve bitki kullanım değeri (UV) hesaplanmış, ayrıca kullanılan türler arasındaki farkı bulmak için Değişim Aralığı (DA) formülü kullanılmıştır. Sonuçta, çalışma yapılan TRSM merkezlerinde toplam 42 bitki taksonunun terapi amaçlı kullanıldığı tespit edilmiştir. Kullanılan bitkilerin yerel ve bilimsel isimleri, kullanım amaçları, kullanılan kısımları ve kullanım sıklıkları belirlenmiştir. Çalışılan terapi bahçelerinde; çiçek grubu bitkilerden 20 (%48), sebze grubu bitkilerden 14 (%33), ağaç ve çalı grubu bitkilerden de 8 çeşit (%19) bitkinin kullanımının olduğu belirlenmiştir. Bitkilerin en fazla çiçek kısımlarından (%40) yararlanılmaktadır. Ayrıca, kullanılan bu bitkilerin %47’si görsellik, %32’si gıda ve %21’i koku amaçlı değerlendirilmektedir. Çalışmanın FIC değeri 0,22 olarak hesaplanmıştır. UV değeri; en fazla gül (0,96), en düşük ıhlamur ve köknar (0,01) bitkisindedir. DA ise 0,95’tir.
Keywords : Etnobotanik, Hortikültürel terapi bahçeleri, İyileştirme bahçeleri, Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri, Ruh sağlığı, Terapi bahçeleri