Türk Din Psikolojisinde Öncü Bir İsim: Hüseyin Peker Üzerine Biyografik Bir Araştırma

Authors : Mustafa Koç

Pages : 169-231

View : 33 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Din psikolojisi alanında bilimsel araştırma yapan ve akademik metin üreten alan aktörüne ‘din psikoloğu’ denir. Bu makalede, Türkiye’de din psikolojisi alanında yapılan bilimsel çalışmalara önemli katkıları olan akademisyen din psikoloğu Hüseyin Peker’in (a) akademik hayatı, (b) özel ilgi alanları, (c) akademik çalışmaları, (d) lisans ve lisansüstü dersleri, (e) yönettiği lisansüstü tezleri ve (f) Türk din psikolojisi çalışmaları üzerine kişisel düşüncelerine yer verilmiştir. Sonuç olarak makalede; (i)-akademik hayatına ilişkin Peker’in 11 yaşında ilköğrenimini tamamladığı; 17 yaşında Ankara Atatürk Lisesinden mezun olarak ortaöğrenimini bitirdiği; 21 yaşında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun olarak yükseköğrenimini tamamlayıp Ankara ilinde lisans eğitimi süreci ve sonrasında 7 yıl memurluk yaptığı; 26 yaşında Ankara Üniversitesinde din psikolojisi ‘bilim doktoru’ olduğu; 27 yaşında Samsun Yüksek İslam Enstitüsünde din psikolojisi alanında akademik çalışma yaşamına başladığı; Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde 30 yaşında ‘yardımcı doçent’; 34 yaşında ‘doçent’; 41 yaşında ise ‘profesör’ unvanlarını aldığı; son olarak da Giresun Üniversitesi İslami İlimler Fakültesinde öğretim üyesi olarak çalışırken 67 yaşında yaş sınırlamasından emekli olmasına rağmen üniversitenin özel öncelikli durumu sebebiyle çalışmaya devam ettiği; dolayısıyla toplamda 42 yıl bu iki üniversitede akademisyenlik yaptığı; (ii)-‘(a) din değiştirme, (b) tasavvuf psikolojisi, (c) çocuk psikolojisi, (d) dinsel pratiklerin psikolojisi, (e) manevi danışmanlık, (f) din ve ahlak eğitimi, (g) Kur’an psikolojisi, (h) ruh sağlığı ve din’ gibi özel ilgi alanları (n=8) olduğu; (iii)-Türk din psikolojisi tarihindeki bağlamsal konumu olarak Peker’in ikinci nesil din psikologlarının yer aldığı orijinal literatürün anlaşılması sürecini kapsayan ikinci dönem [1980-1999] içerisinde değerlendirilebileceği; (iv)-toplam olarak dikkate değer düzeyde (n=58) çalışmaları/eserleri bulunan Peker’in yayınlarının ürün çeşitliliğine göre bakıldığında ise en çok makalesinin (n=14) olduğu, bunu da sırasıyla kitaplarının (n=13) ve bildirilerinin (n=10) izlediği; (v)-hem lisans hem de lisansüstü düzeyde dersler (n=9) veren Peker’in en çok lisansüstü düzeyde (n=6) dersler verdiği; (vi)-Peker’in öğretim üyeliği boyunca yönettiği lisansüstü tezlere bakıldığında, çok sayıda yüksek lisans tezi (n=28) ve doktora tezi (n=20) yönettiği saptanmıştır.
Keywords : Din psikolojisi, Biyografik çalışma, Din psikoloğu, Hüseyin Peker, Bilim tarihi, Literatür