COVID-19 PANDEMİSİNDE ALGILANAN STRES VE ‘EVDEKAL’ UYGULAMASI BİTTİKTEN SONRA YAPILMAK İSTENEN İLK ETKİNLİKLER

Authors : Gökçen Aydin, Angelos P. Kassianos, Maria Karekla, Andrew T. Gloster

Pages : 1372-1385

Doi:10.24315/tred.983179

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-28

Article Type : Research

Abstract :Araştırmanın amacı, COVID-19 pandemisinde uygulanan ‘evdekal’ (sokağa çıkma yasakları/kısıtlamaları) sürecinde çeşitli demografik değişkenlerin (yaş, cinsiyet, çalışma durumu, sağlık sektöründe çalışma, koronavirüse yakalanma, ekonomik durum, yaşama biçimi) ve olumlu-olumsuz duyguların algılanan stresi ne ölçüde yordadığını ve bireylerin ‘evdekal’ uygulamasının bitiminde yapmak istedikleri ilk etkinlikleri incelemektir. Araştırmaya, çoğunluğu kadın olan [N=452, %68.2; yaşları 18 ile 71 arasında değişen (ortanca yaş=27)] 663 yetişkin katılmıştır. Katılımcılar Algılanan Stres Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği ve kişisel bilgi formunu çevrimiçi doldurmuşlardır. Ayrıca katılımcılara ‘evdekal’ uygulaması bittiğinde yapmak istedikleri ilk etkinliği belirlemek üzere açık uçlu bir soru yöneltilmiştir. Veri analizinde betimsel, Hiyerarşik Regresyon ve içerik analizi kullanılmıştır. Hiyerarşik regresyon analizinde birinci modelde yaş, cinsiyet, bir işte çalışmama ve koronavirüse yakalanma; ikinci modelde olumlu ve olumsuz duygular, algılanan stresi anlamlı şekilde yordamıştır. Gençler, kadınlar, bir işte çalışmayanlar ve koronavirüse yakalanmış kişilerin, daha yaşlı, erkek, bir işte çalışan ve koronavirüse yakalanmayan ya da yakalandığından şüphe duyanlara göre algıladıkları stres daha yüksektir. Olumlu duygular algılanan stresi negatif, olumsuz duygular pozitif yönde yordamaktadır. Model algılanan stresin % 44’ünü açıklamaktadır. Katılımcıların ‘evdekal’ uygulaması bittiğinde ilk olarak hangi etkinliği yapmak istediklerin, yaş gruplarına ve cinsiyete bakılmaksızın, sırasıyla en fazla arkadaşlarıyla/sevdikleriyle buluşmak, dışarda gezmek/dolaşmak, seyahat etmek/tatil yapmak ve doğa ile buluşmak olduğu görülmektedir.
Keywords : COVID-19, stres, olumlu-olumsuz duygular