Sınıf Öğretmeninin Mesleki Kimliğinin Sosyal Bağlam Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Authors : Derya Girgin, Çavuş Şahin

Pages : 437-455

View : 21 | Download : 6

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research

Abstract :Öğretmenlerin kendilerine ilişkin öğretmen algıları, yaşadıkları sosyal bağlamdan etkilenir. Sınıf öğretmeninin mesleki kimliğinin sosyal bağlamını; öğretmenin sınıf içi öğretim sürecindeki etkileşimleri, sınıf içindeki hedefleri, öğretmen kimliğine etki eden dışsal faktörler, öğretmenlik yaşantısında karşılaşılan sorunlar, sınıf öğretmenliğini tanımlama oluşturmaktadır. Öğretmenin sosyal bağlamdaki görüntüleri, topluluk içindeki katılımı, paylaşımı, etkileşimi, sınıf içi uygulamada edindiği deneyimleri, öğretmenin sahip olduğu inançları, değerleri kimlik sürecini şekillendiren ana öğelerdir. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenlerinin mesleki kimliklerinin sosyal bağlamlarında bulunan karakteristik yapıları belirlemede kullanabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaçla geliştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında Çanakkale ilinde (merkez ve ilçeler dahil) görev yapan  sınıf öğretmenleri (f=381) örneklemi üzerinden ölçeğin açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yükleri  .331 ile .842 arasında değişmektedir. AFA’dan elde edilen veriler ile, ölçeğin beş faktörlü yapıda olduğunu toplam varyansın  % 45.655’ ini açıkladığı görülmüştür. Ölçeğin bütünü için hesaplanan Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.72’dir. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi (DFA) analizleri Çanakkale ilinde (merkez ve ilçeler dahil) görev yapan sınıf öğretmenleri (f=447) örneklemi üzerinden yapılmıştır. Yapılan DFA sonucunda ki-kare uyum indeksi değerinin serbestlik derecesine oranının (x 2 /sd =3,32) olduğu görülmektedir. Bu değerin 5’den küçük olması modelin kabul edilebilir olduğunu göstermektedir. Yapılan DFA da ulaşılan değerler (RMSEA= 0.072) dikkate alındığında modelin iyi uyum verdiği söylenebilir. Modelde GFI=.82, AGFI=.79 CFI= .89 ve NFI= .88 olması uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir değer aralığında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf Öğretmeninin Mesleki Kimliğinin Sosyal  Bağlam Ölçeği (SÖMKSBÖ) beş faktörlü, 5’li likert olarak derecelendirilmiş 29 maddelik olup geçerliği ve güvenirliği test edilmiştir.
Keywords : Sınıf öğretmeni, mesleki kimlik, sınıf öğretmeni mesleki kimliğinin sosyal bağlam ölçeği, ölçek geliştirme, açımlayıcı faktör analizi