ORTAOKUL DERS KİTAPLARINDAKİ ENGELLİ BİREYLERLE İLGİLİ İÇERİKLERİN ÖRTÜK PROGRAM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Authors : Mirac Furkan Bayar, Uluhan Kurt

Pages : 1417-1430

Doi:10.24315/tred.852229

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-09-27

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de ortaokul düzeyinde ders kitabı olarak kullanılan kaynakların engellilik konusuna örtük program çerçevesinde ne düzeyde yer verildiğini incelemektir. Bu doğrultuda, zorunlu derslerden olan Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler, T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ve Yabancı Dil ders kitaplarında yer alan metin, fotoğraf ve görsel öğeler incelenmiştir. Bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından doküman analizi kullanılmıştır. 2020 – 2021 eğitim-öğretim yılı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan 24 ders kitabı araştırmacılar tarafından içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, engelli bireyler için hazırlanan örtük programın yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Görsel, fotoğraf ve metinlerde yer alan yetersizlikten etkilenmiş bireyler analiz edildiğinde, kız ve erkek öğrenci sayısının dengeli dağıtılmadığı, bu bireylerin tipik gelişim gösteren akranları ile birlikte yeterince yer verilmediği, büyük bir kısmının pasif bir eylem içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Ayrıca yetersizlikten etkilenmiş bireylerin okul ortamında gösterilmediği ve genellikle yetişkin bireylere yer verildiği saptanmıştır. Ders kitaplarında engellilik teması ile ilgili içerik sayısı artırılması ve bu içerikler yetersizlikten etkilenmiş bireyleri olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde düzenlenmesi önerilmektedir.
Keywords : Ders kitapları, engellilik, kaynaştırma eğitimi, doküman analizi