Mahmut Makal’ın Memleketin Sahipleri Kitabında Toplumcu Gerçekçilik Bağlamında Cehalet ve Batıl İnanç Eleştirisi

Authors : Gürhan Çopur

Pages : 131-144

Doi:10.33207/trkede.1193192

View : 66 | Download : 74

Publication Date : 2023-07-21

Article Type : Research Article

Abstract :Mahmut Makal, Anadolu’yu ve köy yaşamını toplumcu gerçekçi bir bakışla gözlemleyerek, Cumhuriyet dönemi öykücülüğümüzün serüveninde köy olgusunu dikkatlere sunar. Yaşam öyküsünden ve öğretmenlik deneyimlerinden beslenerek kurgulanan öykülerinde konu edindiği olaylar, dönem içerisinde birçok tartışmaya neden olmakla birlikte dikkatleri belirli bir noktaya yöneltir. Sanatçı içine doğduğu ve yakından tanıdığı köy yaşamına, İvriz Köy enstitüsündeki eğitiminin ardından öğretmen kimliğiyle dâhil olur. Öğrenciliğinde çeşitli yazılarını enstitü dergisi ve çeşitli dergilerle okurla ulaştıran Mahmut Makal’ın köye dair gözlemlerini içeren yazıları Varlık dergisinde yayımlanmalarının ardından "Bizim Köy” adıyla kitaplaşırlar. Mahmut Makal, dönem anlayışı çerçevesinde romantik tavırla işlenen Anadolu’yu, realist bakış odağında trajik gerçekliğiyle eserlerine yansıtır. Bizim Köy’e kadar idealize edilmiş Anadolu imgesini yoksulluk, cehalet, batıl inanç gibi olumsuzluklar gerçeğiyle metne aktararak köy edebiyatına farklı bir boyut getiren sanatçı, 50’li yıllardan itibaren Türk öyküsünde toplumcu gerçekçiliğin öncü kalemlerinden olur. Böylelikle Cumhuriyet döneminde ivme kazanmış olan Anadolu teması Mahmut Makal ile farklı bir odağa kayar. Anı/öykü tarzındaki eserlerinde köy olgusu sert bir gerçeklikle, idealize edilmeden yer almıştır. Bu çalışmada sanatçının Memleketin Sahipleri adlı eserindeki batıl inanç eleştirisi ve cehalet izleği Toplumcu Gerçekçilik ışığında irdelenecektir.
Keywords : Mahmut Makal, Toplumcu Gerçekçilik, Memleketin Sahipleri, Batıl İnanç, Cehalet