İNGİLİZ BÜYÜKELÇİSİ A. H. LAYARD’IN RAPORUNA GÖRE 1878 YILINDA TÜRKİYE AVRUPA’SININ DEMOGRAFİK YAPISI

Authors : Muhammed Köse

Pages : 236-291

Doi:10.33207/trkede.597951

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2019-07-25

Article Type : Research

Abstract :Türkiye Avrupası diye tabir edilen bölge, Balkanlarda Türklerin yoğunlukta yaşadığı coğrafyayı tanımlamaktadır. Osmanlı Devleti ile başlayan Balkanlardaki Türk fetihleri iskân politikası ile desteklenmiş ve Balkanların büyük bir kısmı XVI. yüzyılın sonlarına kadar neredeyse Türk yurdu haline gelmişti. 93. Harbi (1877‐1878 Osmanlı‐Rus Savaşı) öncesinde bu bölge; Türk, Bulgar, Rum, Yahudi, Arnavut, Sırp, Pomak Türkleri, Çingene, Tatar ve Çerkez muhacirleri ile çeşitli etnik ve dini unsurların bir arada yaşadıkları küçük bir Osmanlı İmparatorluğu görünümündeydi. XIX. Yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerin ve Rusya’nın kışkırtmasıyla bölgede Gayrimüslim unsurların isyanları ile karşı karşıya kalmış ve yüzyılın sonuna doğru bu isyanların büyük oranda başarıya ulaşması, bölgedeki Müslüman Türk unsurunun Anadolu’ya göç etmelerine sebep olmuştur. Çalışmamızın ana kaynağını, National Archieve’den temin ettiğimiz İngiltere Ulusal Arşivinde Foreighn Office’ye (Dışişleri Ofisi) ait FO 881/3655 numaralı Temmuz 1878 tarihli, "Statistical İnformation as to the Popilations of European Turkey: 1878” başlıklı ve İngiliz Büyükelçisi A.H.Layard imzalı rapor oluşturmaktadır. 39 sayfadan oluşan raporun ilk sayfaları, Osmanlı Devleti’nin Asya, Avrupa ve Afrika’daki toplam nüfusu ve toprak alanları hakkında özet ve genel bilgiler içermektedir. Devamında ise Balkanlardaki Osmanlı hakimiyetindeki vilayetlere bağlı sancak, kaza ve köylerin Müslüman ve Gayrimüslim erkek nüfusu ayrıntılı bir şekilde tablolar halinde verilmiştir.
Keywords : Balkanlar, Osmanlı, Avrupa Türkiyesi, Büyükelçi Raporu, Austen Henry Layard