OSMANLI KAYNAKLARINDA GİRİT SEFERİ

Authors : Hasan Ali Cengiz

Pages : 105-133

Doi:10.33207/trkede.517360

View : 17 | Download : 18

Publication Date : 2019-01-20

Article Type : Research

Abstract :Akdeniz’in kontrolü ve güvenliği açısından önemli bir konumda olan Girit’e, Osmanlı Devleti’nin 1645 yılında başlattığı sefer, adanın tümüyle fethedildiği 1669 yılına kadar yaklaşık çeyrek asır sürmüştür. Osmanlı tarihinde önemli bir yer tutan Girit’in fethi,  Osmanlı Kroniklerinde geniş bir şekilde yer aldığı gibi, seferi anlatan pek çok müstakil eser de kaleme alınmıştır. Bu eserlerin çoğu sefere bizzat katılan kişilerin kaleme aldığı gazâvatnâme türü eserlerdir. Bunun yanı sıra Osmanlı Arşivlerinde de Girit seferi ile ilgili pek çok belge yer almaktadır. Girit seferi’nin yer aldığı kaynakların başında dönemin Osmanlı Tarihi kroniklerinden olan Târîh-i Naîmâ, Silahdar Târîhi, Fezleke, T â rih-i R â şid ve Seyahatnâme gelmektedir. Bunların yanında sadece Girit Seferi’ni anlatan, Tevârih-i Cezîre-i Girid , Hikâyet-i Azîmet-i Sefer-i Kandiye, Girid Fethi Tarihi, Ravzatü’l-Ebrar, Cevâhirü’t-Tevârih, Târîh-i Fazıl Ahmed Paşa gibi monografik eserler de mühimdir. Bu kaynaklarda, Girit seferi hakkında üzerinde durulan başlıca konular şunlardır: Sefer için yapılan hazırlıklar, adanın tamamının fethedildiği 1669 yılına kadar olan kara ve deniz savaşları, savaş sırasında yaşanan olaylar, fethedilen yerlerdeki kale ve şehirlerin durumu, savaş sırasındaki yazışmalar, azil ve atamalar. Bu çalışmada, Osmanlı tarihinde yaklaşık çeyrek asır süren Girit Savaşı’nın, Osmanlı kaynakları ve arşiv belgelerine yansıyan anlatısı benzerlik veya farklılık bağlamında karşılaştırmalı olarak ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : Girit Seferi, Kandiye, Hanya, Deli Hüseyin Paşa, Fazıl Ahmed Paşa