İNGİLİZ BELGELERİ’NDE BALKAN HARBİ EDİRNE KUŞATMASI 1912-1913

Authors : Ali Fuat Örenç

Pages : 17-79

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2012-09-01

Article Type : Research

Abstract :1912-1913 Balkan Harbi, Türk tarihinin en büyük felaketlerinden biriyle sonuçlandı. Savaş, sadece Balkan ülkeleriyle Osmanlı’nın son hesaplaşması şeklinde değil, aynı zamanda İngiltere’nin de dahil bulunduğu Avrupa büyük devletlerinin çekişmelerine sahne olmuştur. Balkan krizi, çok geçmeden uluslararası rekabetin en önemli sorunu haline gelmiştir. Bölgede Rusya’yı kontrol altında tutmaya çalışan İngiltere, harbin başında tarafsız kalacağını ilan etmişti. Bununla birlikte döneme ait İngiliz resmi belgeleri, savaş ihtimalinin belirmesinden itibaren gelişmelerin çok yakından izlendiğini ve bölgedeki dengelerin muhafazası için çalışıldığını göstermektedir. Balkan Savaşı sonunda Osmanlı Devleti Avrupa’daki topraklarının çok büyük kısmını yitirmiştir. Savaştan en fazla etkilenen vilayetlerden biri Edirne’dir. Birinci Balkan Harbi’nde alınan mağlubiyetler sonucu bir anda yeniden serhad şehri haline gelen Edirne, yaklaşık beş ay süreyle şiddetli Bulgar-Sırp müttefik ordularının kuşatması altında kalmıştır. Şehir 26 Mart 1913 tarihinde yıkıcı bir işgale uğramıştır. Osmanlı kamuoyunda Edirne kuşatması günlerine dair önemli tartışmalardan biri şehirdeki yabancı misyonların, özellikle İngiliz Konsolosu Binbaşı Samson’un kale komutanı Şükrü Paşa ve diğer mülki zevatla olan yakın ilişkileriydi. Konsolosun Edirne kuşatması sürecini konu alan Londra’ya gönderdiği çok ayrıntılı raporlarda bu iddialar ve eleştiriler hakkında bulgulara tesadüf edilmektedir. İngiliz belgelerinin tedkiki sonucu savaş süresince Bulgar ve Türk ordularının genel durumları, günbegün cephe çarpışmaları, kuşatma sürecinde Edirne’nin şiddetli bombardımanı, şehirde yaşanan sosyal ve ekonomik sorunların yanı sıra bölgede Bulgar vahşetine dair İngilizlerin yaklaşım tarzını gösteren önemli bilgilere ulaşılmıştır.
Keywords : Birinci Balkan Savaşı, Edirne Kuşatması, İngiliz belgeleri, Osmanlı, Bulgaristan