Trafik Kazalarından Sonra Çocuklarda Görülen Psikososyal Etkiler ve Tedavi Yaklaşımları

Authors : Abdullah Sarman, Emine Sarman

Pages : 72-85

Doi:10.38002/tuad.646136

View : 18 | Download : 27

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Review

Abstract :Trafik kazası, kamuya açık veya özel bir karayolu üzerinde ya da çevresinde en az bir kişinin yaralanmasına veya ölmesine neden olan, hareket halindeki bir veya daha fazla aracın karıştığı bir çarpışma sonrası meydana gelen durum olarak tanımlanmaktadır. Her yıl bir milyondan fazla ölümle sonuçlanan, dünya çapında en önde gelen morbidite ve mortalite nedenlerinden biri olarak belirtilmektedir. Trafik kazalarının sıklığının yüksek olması önemli bir sorun olmaya devam etmesine neden olmakta ve konuya ilişkin ciddi önlemler alınmasını zorunlu hale getirmektedir. Trafik kazalarının olumsuz sonuçlarından etkilenen gruplardan biri de çocuklar ve ergenlerdir. Bu çalışmada, alanyazında konuya ilişkin yayınlanmış araştırmalar tespit edilip gözden geçirilerek, trafik kazaları sonrasında risk grubunda yer alan çocuk ve ergenlerde meydana gelebilecek psikososyal etkilerin belirlenmesi, trafik kazalarıyla ilgili toplumsal farkındalığın artmasına yardımcı olunması ve kısıtlı literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Google Scholar, EBSCOhost, PubMed ve Science Direct veri tabanlarında "travma”, "travma sonrası stres”, "trafik kazası”, "yaralanma”, "psikososyal etki”, "çocuk” anahtar kelimeleri taranmıştır. Yapılan tarama sonucunda 1997-2019 yılları arasında yayınlanmış 10 makale tespit edilmiştir. Derlemeye alınan çalışmaların hedef kitlesi çocuk katılımcılardan oluşmuştur. İncelenen çalışma sonuçlarında trafik kazalarının çok sayıda ölüm, yaralanma ve sakatlıklara yol açması nedeniyle özellikle çocukların ciddi ve olumsuz, akut ve uzun süreli psikolojik sorunlar yaşayabileceklerine dair önemli kanıtlar olduğu belirtilmiştir. Trafik kazaları ve yaralanmaları sonrasında çocuk ve ailelerinin yakın takibi yaşanabilen bu tür psikososyal etkilerin erken dönemde tanımlanmasını kolaylaştırarak, yaşanabilecek olumsuzlukların önlenmesini sağlayacaktır.
Keywords : Trafik kazası, travma sonrası stres, psikososyal etkiler, çocuk, trafik