Türkiye Örnekleminde Yaşlı ve Genç Sürücüler için Öz-Düzenleyici Davranışların Taktiksel ve Stratejik Dağılımı

Authors : Derya Azik, Türker Özkan

Pages : 14-35

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın temel amacı, trafikteki öz-düzenleyici davranışların Türkiye örnekleminde yaşlı ve genç sürücüler açısından incelenmesi ve Türkiye örneklem için hangi öz-düzenleyici davranışların geçerli olduğunun yaşlı-genç sürücü grupları açısından araştırılmasıdır. Çalışmaya 258 (120 yaşlı, 138 genç) aktif erkek sürücü katılmıştır. Yaşlı sürücüler 60-75 yaş aralığı ile sınırlandırılırken, genç sürücülerin yaş aralığı 21-30 olarak belirlenmiştir. Faktör dağılımının incelenmesi için Trafikte Öz-Düzenleyici Davranışlar Anketi (TÖDDA) (Molnar ve ark., 2013) Türkçe’ye adapte edilmiş ve kısa uyarlaması bu çalışma için kullanılmıştır. Bu uyarlamada esas çalışmada yer alan motivasyonel faktörler ankete dahil edilmezken, ‘Hayat Amacı’, ‘Stratejik’ ve ‘Taktiksel’ seviye maddelerinin hepsi ankete dahil edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, TÖDDA’da her iki yaş grubunda da ‘Hayat Amacı’ seviyesi maddeleri ve faktörü düşerken, iki grupta da ‘Stratejik’ ve ‘Taktiksel’ seviye davranışları iki ayrı faktör altında gruplanmıştır ve bu çalışma sonuçlarına göre Türkiye örneklemi için yaşlı ve genç sürücülerin özellikle yararlandıkları stratejik ve taktiksel kararlar bulunmuştur. Farklı özellikleri bulunan yaşlı ve genç sürücü grupları için yapılan analizlerin sonuncunda iki grup içinde iki ana faktörün istatistiksel ve içeriksel olarak ayrışması, stratejik ve taktiksel kararların geçerliliğine kanıt olarak sunulabilirken, bu faktörlerin farklı maddeler ve içeriklerden oluşması yaşlı ve genç sürücü gruplarının davranış mekanizmalarının farklı olduğunun sinyallerini verir niteliktedir. Ayrıca yaşlı sürücülerde olduğu kadar genç sürücüler için de öz-düzenleyici davranışların kullanımının önemini ve yaygınlığını destekler niteliktedir.
Keywords : yaşlı sürücüler, genç sürücüler, stratejik öz-düzenleyici davranışlar, taktiksel öz-düzenleyici davranışlar, sürücü davranışları