Profesyonel Sürücülerde Mesleki Stres ve Sapkın Sürücü Davranışları İlişkisinde Tükenmişlik Seviyesinin Aracı Rolü

Authors : Gizem Findik, Timo Lajunen, Türker Özkan

Pages : 1-13

View : 26 | Download : 15

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research

Abstract :İş kaynaklı stres, işin gerektirdikleriyle çalışanların sahip oldukları özellikler arasındaki uyumsuzluğa verilen, çalışanların başa çıkma becerilerini zorlayan bir tepki olarak tanımlanmaktadır. Tükenmişlik ise iş kaynaklı strese uzun süre maruz kalma sonucunda oluşabilecek olumsuzluklardan biridir. Mesleki stres ve tükenmişlik profesyonel sürücülerde birtakım olumsuz bireysel ve kurumsal sonuçlara yol açabileceği gibi, sürücü davranışlarını da etkileme potansiyeline sahiptir. Mevcut çalışmanın amacı, profesyonel sürücüler arasında mesleki stres, tükenmişlik, sapkın sürücü davranışları ve trafik kazaları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda 120 erkek profesyonel sürücüden veri toplanmıştır. Katılımcılardan demografik soruları ve mesleki stres sorusunu cevaplamaları, Bergen Tükenmişlik Göstergesi-15’i (BTG-15) ve Sürücü Davranışları Anketi’ni (SDA) doldurmaları istenmiştir. Bulgular göstermektedir ki, toplam tükenmişlik seviyesi mesleki stres ile sapkın sürücü davranışları arasındaki ilişkide dolaylı etkiye sahiptir. Ayrıca, son 5 yılda en az 1 kazaya karışan ve hiç kazaya karışmayan profesyonel sürücüler karşılaştırıldığında, kazaya karışan sürücülerin karışmayanlara kıyasla yorgunluk seviyelerinin daha düşük olduğu; sıradan ihlal, ihmal ve hata sıklıklarının ise daha fazla olduğu bulunmuştur. Yol güvenliği bakımından ele alındığında mevcut çalışmanın sonuçları, stresin etkisinin bireyin ötesinde diğer yol kullanıcılarını da tehdit edebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, profesyonel sürücülerin mesleki stres etmenlerinin belirlenmesi ve periyodik toplantılar ile kapsamlı sağlık kontrollerinin yapılması önerilmektedir.
Keywords : mesleki stres, tükenmişlik, sapkın sürücü davranışları, profesyonel sürücüler