Bazı Yaygın İnsektisitlerin Domates (S. lycopersicon L.) Bitkisinde Lipid Peroksidasyon ve Antioksidatif Sistem Üzerine Etkileri

Authors : Sümeyra Yakar, Atilla Levent Tuna

Pages : 81-98

Doi:10.7161/omuanajas.1092843

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2023-02-28

Article Type : Research

Abstract :Günümüzde entansif tarımda pestisit kullanımı yüksek düzeylerdedir. Bu kimyasalların bitkilerde morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal değişikliklere neden oldukları da gösterilmiştir. Muğla İli ülkemizde yoğun bir sera potansiyeline sahiptir ve pestisit kullanımı da üst düzeydedir. Bu çalışmada, Imidacloprid, Abamectin ve Acetamiprid etken maddeli insektisitlerin sera domatesinde potansiyel oksidatif stres izlerini araştırmak ve lipit peroksidasyon düzeyi ile antioksidatif sistemin uyarılma derecesini ortaya koymak yoluyla bitkinin strese yanıtını belirlemek amaçlanmıştır. İnsektisit uygulamalarına bağlı olarak, prolin, klorofil ve malondialdehit (MDA) ile oksidatif stres durumunda bitkinin antioksidatif yanıtını belirlemek amacıyla süperoksit dismutaz (SOD), peroksidaz (POX) ve katalaz (CAT) spesifik enzim aktiviteleri belirlenmiştir. Bulgularımıza göre Imidacloprid , kontrole göre MDA ve prolin kapsamlarını arttırmış ancak antioksidatif sistemi uyararak kontrole göre 200 ve 400 µl L -1 dozlarında POX ve SOD enzim aktivitelerini yükseltmiştir. Abamectin MDA kapsamını kontrole göre tüm dozlarda, prolin kapsamını ise ilk 2 dozda arttırmış, buna karşın antioksidatif sistem uyarılarak tüm enzim aktivitelerinde artış kaydedilmiştir. Acetamiprid ise özellikle 0.3 g L -1 konsantrasyonda prolin kapsamını aşırı derecede uyararak lipid peroksidasyon düzeyinin baskılanmasına sebebiyet vermiştir. Elde edilen veriler, her 3 insektisitin de domates bitkisinde prolin ve lipit peroksidasyonu arttırarak antioksidatif sistemin uyarılmasına neden olduğunu göstermektedir.
Keywords : İnsektisit, Lipid peroksidasyon, Imidacloprid, Abamectin, Acetamiprid