SİGORTA SÖZLEŞMELERİNİN KURULUŞ SAFHASINDAKİ SİGORTA ETTİRENİN BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN CULPA IN CONTRAHENDO SORUMLULUĞU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Abdülhamid Hacıömeroğlu

Pages : 49-70

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2015-11-01

Article Type : Other

Abstract :Taraflar arasında, sözleşme akdedilmeden önce yani sözleşme görüşmelerinin başlaması ile bir güven ilişkisi kurulur. Zira taraflar bu safhada birbirlerine verecekleri bilgiler ile sözleşmenin akdedilip akdedilmesini sağlayacağı gibi farklı şartlarla kurulmasını da sağlarlar. Bundan dolayı sözleşme taraflarının özellikle de birbirlerinin ekonomik menfaatlerini etkileyebilecek hususları sözleşmenin görüşme safhasında birbirlerine beyan etmeleri gerekir. Tarafların bu beyan yükümlülüğünü kusurlu bir şekilde ihlal etmesi hali için doktrinde "culpa in contrahendo” tabiri kullanılmaktadır. Türk pozitif hukukunda bu sorumluluk türü açıkça düzenlemese de bazı hukukî kurumlara kaynaklık ettiği aşikârdır. Bu hukukî kurumlardan biri de 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1435 ilâ 1442 nci maddelerinde düzenlenen sigorta sözleşmesinin kuruluş safhasındaki sigorta ettirenin beyan yükümlülüğüdür. Tıpkı diğer sözleşme ilişkilerinde olduğu gibi sigorta sözleşmesinin kuruluş safhasında taraflar, yani sigorta ettiren ile sigortacı arasındangüven ilişkisi kurulmaktadır. Bu güven ilişkisinden dolayı kanun koyucu, sözleşmenin kuruluş safhasında hem sigortacıya hem de sigorta ettirene bir takım yükümlülükler getirmiştir. Çalışmamız sigorta ettirenin yükümlülüğüne ilişkin olduğundan sigortacının yükümlülüklerinden bahsedilmeyecektir. Türk Ticaret Kanunu’nun 1435 nci maddesine göre, "Sigorta ettiren sözleşmenin yapılması sırasında bildiği veya bilmesi gereken tüm önemli hususları sigortacıya bildirmekle yükümlüdür”. Söz konusu yükümlülüğün "culpa in contrahendo” sorumluluğu kapsamında değerlendirilebilip değerlendirilemeyeceği sorusu doktrinde cevabını bulmuş ve hâkim görüş olarak değerlendirilemeyeceği fikri ortaya atılmıştır. Fakat kanaatimizce bu soru doktrinde yüzeysel olarak ele alınmış detaylı bir şekilde irdelenmemiştir. Biz bu çalışmamızda bu soruyu "culpa in contrahendo” sorumluluğunun şartları çerçevesinde detaylı ve farklı bir şekilde ele alacağız.
Keywords : Culpa in contrahendo, sigorta, beyan yükümlülüğü, güven sorumluluğu