Fazla Yağlı Beslenme ve Mitokondri Disfonksiyonu

Authors : Figen Gürdöl

Pages : 13-16

View : 17 | Download : 31

Publication Date : 2018-10-15

Article Type : Review

Abstract :Son yıllarda beslenmede karbonhidrat oranını minimuma indirip yağlara (özellikle hayvansal kaynaklı olanlara) ağırlık verilmesinin sağlık açısından yararlı olduğuna dair görüşler ileri sürülmektedir. Oysa bilimsel araştırmalar bu öneriyi doğrulamamaktadır. Fazla yağlı beslenme, mitokondri fonksiyonları üzerinde olumsuz etkilidir. Mitokondrinin yapısal ve fonksiyonel bozuklukları mitokondri disfonksiyonu terimiyle ifade edilir. Fazla yağlı beslenmenin mitokondri disfonksiyonuna yol açan mekanizmaları tetiklediği ortaya çıkmıştır. Mitokondride yer alan başlıca reaksiyonlar yağ asidi oksidasyonu, TCA siklusu, elektron transport zinciri ve oksidatif fosforilasyondur. Yağ asitleri ve piruvatın oksidasyonu ile mitokondride asetil KoA oluşur. Asetil KoA nukleusa taşınır ve histonların asetilasyonu için kullanılır. Histon asetiltransferazlar (HATs) tarafından gerçekleştirilen bu reaksiyonda asetil KoA konsantrasyonu hız düzenleyicidir. Histon asetilasyonunu takiben gen ekspresyonu aktiflenir ve transkripsiyon ilerler. Asetil KoA’nın yetersizliğinde asetilasyon olmaz, dolayısıyla gen ekspresyonu baskılanır, transkripsiyon durur. Bu olay özellikle mitokondriyal enzimlerin ve antioksidan savunma moleküllerinin sentezinin durmasına yol açar. Mitokondriyal ROS artar. Fazla yağlı beslenmenin karnitin mekiğini inhibe ederek yağ asitlerinin sitozolden mitokondriye taşınımını, dolayısıyla oksidasyonu engellediği gösterilmiştir. Yağ asidi oksidasyonunun tamamlanmaması ve ara ürünlerin birikmesi, mitokondride ROS oluşumunu arttırır. Araştırmalar, sağlığın korunması açısından karbonhidrat yağ ve proteinleri optimum miktarlarda içeren bir beslenme programından vazgeçilmemesi gerektiğine işaret etmektedir.
Keywords : Mitokondri Disfonksiyonu, Fazla yağlı beslenme