EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLERİN İNSANİ GELİŞMİŞLİK ÜZERİNE ETKİSİ: VISEGRAD DÖRTLÜSÜ KAPSAMINDA PANEL VERİ ANALİZİ

Authors : Mustafa Necati Çoban

Pages : 143-162

Doi:10.30626/tesamakademi.696203

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2020-02-28

Article Type : Research

Abstract :Ekonomik özgürlüklerin ekonomik büyüme ve insani gelişme üzerine olan etkileri sıklıkla araştırılan konulardan birisidir. Bireylerin iktisadi davranış ve faaliyetlerine herhangi bir sınırlama getirilmemesini savunan ekonomik özgürlüklerin ülkelerin ekonomik ve sosyal refahını artırdığı ifade edilmektedir. Bu çalışmada ekonomik özgürlüklerin refah göstergelerinden insani gelişmişlik üzerine olan etkisi araştırılmaktadır. Bu kapsamda Visegrad Dörtlüsü olarak ta nitelendirilen Çekya, Macaristan, Slovakya ve Polonya ülkelerinde 1995-2014 yılları arası veriler kullanılarak dengeli panel veri analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada insani gelişmişlik göstergesi olarak UNDP tarafından yayınlanan İnsani Gelişme Endeksi ve ekonomik özgürlük göstergeleri olarak ta Heritage Foundation tarafından yayınlanan Ekonomik Özgürlük Endeksi ve alt endekslerinden Parasal Özgürlük Endeksi ve Mülkiyet Hakları Endeksi kullanılmıştır. Kontrol değişkenleri olarak ta kamu sağlık harcamalarının GSYİH içindeki payı, kamu eğitim harcamalarının GSYİH içindeki payı ve enflasyon oranı kullanılmıştır. Çalışmada Visegrad ülkelerinde ekonomik özgürlüklerin insani gelişmişlik seviyesini olumlu yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır.
Keywords : Ekonomik Özgürlük, İnsani Gelişmişlik, Panel Veri Analizi, Visegrad Dörtlüsü