İTHALATTAN İHRACATA, DIŞ TİCARET EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: KURAMSAL ÇERÇEVE VE TÜRKİYE UYGULAMASI (2006Q1-2018Q3)

Authors : Ali Osman Balkanli

Pages : 11-39

Doi:10.30626/tesamakademi.546665

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research

Abstract :Dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi çok uzun yıllardır iktisatçıların tartıştığı bir konu olmuştur. Özellikle 1950’li yıllar ile birlikte, uluslararası ekonomik analizde, ihracatın ekonomik büyümenin motoru olup olamayacağı artan ölçüde tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle gelişmiş kapitalist ekonomilerde başlayan bu tartışma, bir adım sonra gelişmekte olan ekonomilerde, ekonomik büyümeyi uyarmak ve daha hızlı büyüme sağlamak noktasında, bir model biçiminde gündeme gelmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Ancak ekonomik büyümenin uyarıcıları arasında kabul edilen ihracatın her ülkede ekonomik büyümeyi mutlaka uyarıp uyaramayacağı hala tartışılan bir konudur. Ve hatta bu tartışmanın bir adım ötesinde, günümüzde yarattığı etkiler boyutuyla, ithalatın da ekonomik büyümeyi uyarıp uyaramayacağı da tartışılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle kuramsal düzlemde bu tartışmalar incelenmiştir. Ardından literatür taraması yapılarak, dış ticaret büyüme ilişkisi üzerine elde edilen sonuçlar irdelenmiştir. Bunun ardından ise  2006-2018 dönemi dış ticaretinin gelişimi incelenmiş ve  devamında Türkiye’de 2006Q1-2018Q3 dönemi dış ticaret verileri kullanılarak, ekonometrik düzlemde Granger nedensellik testi ile Türkiye’de ithalat-ihracat-ekonomik büyüme ilişkisinin nasıl olduğu araştırılmıştır. Araştırmadan görülen odur ki, incelenen dönem itibariyle, Türkiye’de ihracatın değil, ithalatın etkililiği vardır ve bu etki ithalattan ihracata doğrudur.  
Keywords : Dış ticaret, Uluslararası ticaret, Ekonomik büyüme, İhracat-büyüme ilişkisi, İthalat-büyüme ilişkisi