Тыва Шүлүк Чогаалында Тускай Хевир

Authors : Людмила Салчаковна Мижит

Pages : 93-103

View : 32 | Download : 18

Publication Date : 2019-04-25

Article Type : Research

Abstract :Бо чүүлде тыва чечен чогаалдыӊ Ожук дажы деп тускай шүлүк хевириниӊ ханы дөзү,  онзагай шынарлары тодараттынган. Үш одуругдан тургустунган кыска шүлүк боду  аӊгы дүрүмнерлиг, эстетиктиг талаларлыг. Тыва үштээн тывызыктар болгаш Орхон-  Енисей бижиктеринде үштээн одуруглар-биле дөмейлеп, чижектерни киирген. Ожук  дажыныӊ тургузуу япон хокку деп шүлүк хевири-биле домей-даа болза, эстетиктиг  шынарлары коӊгүс өске. Özet Bu makalede Tuva edebiyatında ojuk dajı "ocak taşı" adlı bir şiir türünün ortaya çıkışı ve  nitelikleri ele alınmıştır. Üç mısradan oluşan bu şiir türünün kuruluşunun farklı kuralları,  stilistik tarafları bulunmaktadır. Makalede bu türün, Tuva edebiyatındaki üç mısralı bilmeceler  ve Orhun-Yenisey yazıtlarında karşılaşılan üç mısralı şiirlerle olan benzerliği üzerinde de  durulmuş ve örneklerle tanıklanmıştır. Tuva şiirindeki ojuk dajının yapısı Japon şiir türü  haiku ile benzer gibi gözükse de, ojuk daşlarının estetik niteliklerinin oldukça farklı olduğu  vurgulanmıştır.
Keywords : шүлүк хевири, иштики тургузуг, эстетиктиг шынар, үштээн тывызыктар, Şiir türü, iç yapı, estetik nitelik, üç mısralı bilmeceler