Arpa (Hordeum vulgare L.) Köy Çeşitlerinde Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklerin İncelenmesi

Authors : Namuk Ergün, Sinan Aydoğan, Ismail Sayim, Aziz Karakaya, Arzu Çelik Oğuz

Pages : 180-189

Doi:10.21566/tarbitderg.366381

View : 32 | Download : 14

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research

Abstract :Köy çeşitleri, özellikle kuru tarım alanlarında yürütülen ıslah programlarının en önemli gen kaynaklarından biridir. Seleksiyonda kullanılacak veya bir ıslah programında ebeveyn olarak yararlanılacak köy çeşitlerinin genetik varyasyon sınırlarının belirlenmesi ve hedef çevrelerdeki mevcut çeşitlere göre üstün olanların saptanması ıslah çalışmasındaki başarının arttırılması için gereklidir. Ankara-Gölbaşı koşullarında 2012– 2013 yetiştirme sezonunda yürütülen bu çalışmada, arpa (Hordeum vulgare L.) köy çeşitlerinin verim ve bazı tarımsal özellikleri bakımından değişim sınırları ve üstün özellikler taşıyanların ıslah programlarında kullanım olanakları incelenmiştir. Araştırmada, 200 arpa köy çeşidi ile birlikte kontrol olarak ikisi altı sıralı ve üçü iki sıralı olmak üzere beş adet tescilli arpa çeşidi kullanılmıştır. Augmented deneme deseninde yürütülen bu araştırmada, başaklanma süresi 172–194 gün, olgunlaşma süresi 216–240 gün, bitki boyu 82–134 cm, m2’de başak sayısı 204–796 adet, tane verimi 150.0–742.6 kg da-1 ve bin tane ağırlığı 31.5–53.2 g arasında değişim göstermiştir. İncelenen özellikler içerisinde en yüksek değişime m2’de başak sayısı, tane verimi ve bin tane ağırlığında rastlanmış, araştırmada kullanılan köy çeşitlerinin tane verimleri üzerine en yüksek etkinin m2’de başak sayısı olduğu saptanmıştır. Çalışmada değerlendirilen köy çeşitlerinin verim ve tarımsal özellikleri bakımından incelenmesi sonucunda, bu materyalin Orta Anadolu’nun kuru koşullarında yürütülen bir arpa ıslahı programında gerek doğrudan çeşit tesciline yönelik gerekse melezleme programında genetik materyal olarak kullanma potansiyeline sahip olduğu görülmüştür.
Keywords : Arpa, köy çeşitleri, tane verimi