BİR ALMAN HEYETİNİN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA IRAK VE İRAN’DAKİ FAALİYETLERİ VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ: MÜTTEFİKLİKTEN AYRIŞMAYA GİDEN YOLA DAİR ÖNEMLİ BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Ramazan Sonat

Pages : 503-527

Doi:10.35239/tariharastirmalari.645154

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, Birinci Dünya Savaşı sırasında Türk ve Alman ortaklığınıtemsilen Irak ve İran’da görevlendirilen Fritz Klein’in ekibi ile birlikte ilgili noktalarda yürüttüğü eylemleri muhakeme etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma bu bağlamda iki temel soruya cevap aramaktadır. Birincisi, Fritz Klein’in ekibi ile birlikte gerçekleştirdiği eylemlerin daha çok Türk tarafının mı yoksa Alman tarafının mı istek ve emellerini temsil ettiğini ortaya çıkarmaktır. İkincisi, Fritz Klein misyonu ekseninde Türk-Alman ittifakının İran ve Irak’taki uyumunu gözler önüne sermektir. Çalışmada bu iki soruyu cevaplandırabilmek için ağırlıklı olarak Osmanlı Arşivinde yer alan belgeler ile birtakım askerlerin hatıratlarından faydalanılmıştır. Böylece Fritz Klein ve ekibinin Irak ve İran’daki faaliyetlerine odaklanan fakat çoğunlukla Alman kaynaklarına dayanılarak hazırlanan çalışmalardan farklı bir yöntem izlenerek çalışmanın özgünlüğü ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak çalışma Türk-Alman ittifakının savaş sırasındaki uyumunu belirli bir saha üzerinde tespit etmeye çalışarak da bir beyin fırtınasının oluşmasına aracılık etmeyi arzulamaktadır. Bu beyin fırtınası neticesinde ortaya çıkacak çalışmalarla Türk-Alman ilişkilerinin daha net bir şekilde okunması hedeflenmektedir.
Keywords : Birinci Dünya Savaşı, Fritz Klein, Irak, İran, Türk-Alman İttifakı