Hasta Şikâyetlerinin Defansif Tıp Uygulamalarına Etkisi: İkincil Mağdur Aile Hekimleri mi?

Authors : Hasan Hüseyin Mutlu, Hacer Hicran Mutlu, Handan Ankarali

Pages : 237-243

View : 34 | Download : 21

Publication Date : 2019-10-24

Article Type : Research

Abstract :Giriş: Ülkemizde Sağlıkta Dönüşüm Reformu ile birlikte hastaların hekimlere başvuru sayısında yıllar içinde 3 kat artış yaşanmış ve hastaların beklenti ve şikâyetleri de başvuru sayısı ile doğru orantılı olarak artmıştır. Ayrıca sağlık sistemindeki problemlerin hızlı çözülmesi için hastaların sağlık hizmetleri ile ilgili şikâyet, öneri ve taleplerini iletebileceği hasta hakları iletişim birimleri oluşturulmuştur. Bu birimler incelendiğinde, yıllar içinde, hastaların bu birimlere başvuru sayısı ve hastaların şikâyetlerini iletebileceği başvuru kanalları artmıştır. Hasta hakları ile ilgili başvuru kanalları Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM), Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), İl Sağlık Müdürlükleri, İlçe Sağlık Müdürlükleri, Genel Sekreterlikler ve hastanelerde bulunan Hasta Hakları İletişim Birimleri, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kuruludur. Çalışmamız, yıllar içinde artan hasta hakları birimlerine yapılan şikâyet başvurularının hekimlerin defansif  tıp uygulamalarına ait tutumlarında bir farklılık oluşturup, oluşturmadığını değerlendirmek için planlandı. Materyal ve Metot: Araştırma, 2016 yılında Mayıs ve Haziran aylarında İstanbul Kadıköy ilçesinde görev yapmakta olup çalışmaya katılmayı kabul eden 209 aile hekimine yüz yüze anket yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Tüm katılımcılara defansif tıp uygulamaları tutum ölçeği ve 14 soruluk, sosyodemografik özelliklerin sorgulandığı bir anket uygulandı. Bulgular: Çalışmamıza katılan aile hekimlerinden hasta şikayetleri sonrasında bilgi istenen aile hekimlerinde hem pozitif hem de negatif defansif (çekinik) tıp uygulamaları tutum ölçek puanlarında diğer hekimlere oranla istatiksel olarak yüksek saptandı. (p<0.001) Tartışma ve Sonuç: Hasta hakları başvuruları birçok kaynak tarafından Sağlık Bakanlığına ulaşmaktadır. Sağlık Bakanlığı çözümleyicileri tarafından bu şikâyetler değerlendirilerek sırasıyla İl Sağlık Müdürlüğü ve Başkanlık Hasta Hakları çözümleyicilerine ve daha sonrasında hastane hasta hakları çözümleyicilerine ulaşmaktadır. Hastane hasta hakları çözümleyicileri tarafından bu şikâyetler öncelikle değerlendirilerek başvuru sahibinin iddiası titizlikle araştırılarak sonrasında ilgili hekime gönderilmelidir. Aksi durumda hekimlerin hastalarla ilgili defansif tıp uygulamalarını artırmakta ve çok değerli olan sağlıkla ilgili kaynakların gereksiz kullanımı söz konusu olabilmektedir.
Keywords : Defansif tıp, Hasta hakları, Doktorlar, Aile hekimliği, Doktor-hasta ilişkisi