KINALIZÂDE ALİ ÇELEBİ’NİN AHLÂK-I ALÂÎ’SİNDE KAMUDA ERDEM ESASLI ETİK YÖNETİM ANLAYIŞI

Authors : Yaşar Uzun

Pages : 198-233

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research

Abstract :Kamu ahlâkının üzerinde yükseldiği kamu etik değerlerinden sapmalar, kamu yönetimlerinde yozlaşmalara, etik dışı davranışlara, telafisi ağır ya da imkânsız kayıplara yol açabilmektedir. Kamu ahlâkının korunması ve sürdürülmesi için, toplum bireylerinin kamu etik değerlerini benimsemesi, gözetmesi, kamu ile etkileşimlerinde bu değerlere bağlı kalması; devlet ve devlet görevlilerinin de bu değerlerle uyumlu şekilde kamu hizmetlerini yerine getirmesi önem taşımaktadır. Devlet görevlilerinin ve toplumun diğer bireylerinin kamu etik değerlerini benimseyerek onlara bağlı kalmaları, söz konusu değerleri "erdemliliğin gerekleri” olarak özümseyen, onları içten kabulle "huy” edinerek rutin davranışlarına yansıtan bireylerden oluşan toplum ve devlet yönetimi yapısını gerektirmektedir. Bu çalışmada, kamuda "erdemliliğe” dayalı etik yönetim anlayışının nasıl geliştirilebileceği hakkında 16. yüzyıl Osmanlı âlimi Kınalızâde Ali Çelebi’nin Ahlâk-ı Alâî adlı çalışması üzerinde bir okuma yapılmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, bu eserde kamuda erdeme dayalı etik yönetimi güçlendirmek üzere müellifin önerdiği hususlar hakkında farkındalık kazandırmaktır. Çalışmada, Ahlâk-ı Alâî’nin kamu yönetimlerinde etik rehberliğin sağlanması, çalışanların yönetilmesinde etik esaslı anlayış ve uygulamaların hayata geçirilmesi, erdemli (etik) davranışın izlenmesi ve kontrol edilmesi amacıyla yönetim yaklaşımları içerdiği tespit edilmiştir. Bu nedenle eserin, erdemli devlet görevlilerinden oluşan kamu yönetimi yapısının inşasında referans alınması gereken bir kaynak olduğunu söylemek mümkündür.
Keywords : Kınalızâde Ali Çelebi, Ahlâk-ı Alâî, Erdem, Etik, Denetim