Osmanlı Tezhip Sanatında Natüralist Üslûpta Çiçekler

Authors : Gülnur Duran

Pages : 177-199

View : 16 | Download : 18

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research

Abstract :            Türklerin günlük hayatında vazgeçilmez bir unsur sayılan tabiat ve çiçek sevgisi, bezeme sanatlarımıza ilham kaynağı olmuş, üslûplaştırılmış veya tabiattan alınmış halleriyle çiçek motifleri, Türk sanatının bütün dönemlerinde yerini korumuş ve sevilerek kullanılmıştır. Yüzyıllar boyunca Türk tezhip sanatında önemli bir yer tutan hatayî grubu gibi tam üslûplaştırma nın tamamen hakim olduğu çiçek motifleri, XVI. yüzyılın ortalarından itibaren natüralist sayılabilecek çiçek motiflerine dönüşmeye başlar.  Gül, sümbül, gibi tabiattaki pek çok çiçek, yeniden yorumlanarak yarı üslûplaştırılmış çiçek motifleri olarak tezhip sanatında yerini alır. Bu motiflerde üslûplaştırma biraz daha azalırken, çiçekler kendine özgü bir karakter kazanarak isimleriyle tanınır. XVII. yüzyılın ikinci yarısında, bu çiçekler , Osmanlıda başlayan Batılılaşma heyecanı ve Avrupa sanatının etkisiyle tabiattaki görüntüsünü koruyan natüralist üslûpta çiçeklere dönüşür. Sanatkârların da bu akımı benimsemesi ile yeni bir üslûb ortaya çıkar. XVIII. yüzyılda, bu ilginin tesirleri artar ve çiçek ressamlığının en parlak dönemi olur. XIX. yüzyılda, natüralist üslûptaki çiçekler , özellikle gül ve gül goncası dönemin vazgeçilmez motifi olmuştur. 
Keywords : Tezhip, Çiçek motifleri, Üslûplaştırma