Optical characterization of chromophoric dissolved organic matter at eutrophic and oligotrophic parts of a semi-enclosed bay (İzmir, Aegean Sea)

Authors : Hakan Alyürük, Aynur Kontaş

Pages : 199-210

Doi:10.12714/egejfas.38.2.09

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, İzmir Körfezi (Ege Denizi)’nden alınan deniz suyunda kromoforik çözünmüş organik madde (KÇOM)'nin optik karakterizasyonu araştırılmıştır. Deniz suyu örnekleri 7 istasyonda yüzey ve yüzey-altı derinliklerden 2015 yılı yaz mevsiminde toplanmıştır. Her bir örneğin uyarma-emisyon matris (UEM) spektrumu bir floresans spektrofotometresi aracılığıyla kaydedilmiştir. Sonuçlar, çözünmüş organik karbon (ÇOK) ve UEM pik şiddetlerinin dış körfezden iç körfeze doğru arttığını göstermiştir. UEM pikleri, hem hümik asit benzeri hem de protein benzeri organik madde bileşenlerinin orta-iç körfezlerde dış körfeze kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Spearman'ın sıralama korelasyonu testleri sonucunda UEM pik şiddetleri ve ÇOK konsantrasyonları arasında yüksek pozitif ilişki bulunduğu saptanmıştır (p<0.05). Körfez genelinde hümikleşme indeksi (HI) 0.73-3.51 aralığında, biyolojik indeks (BI) ise 0.31-0.96 aralığında değişim göstermiştir. KÇOM'a ait hümikleşme derecesi orta-iç körfezlerde dış körfeze kıyasla daha yüksek tespit edilmiştir. Orta-iç körfezlerde gözlenen yüksek HI değerlerinin yüksek kirlilik yükü taşıyan Melez çayının varlığı, iç körfeze ulaşan diğer yüzey sularının varlığı, yağmur ile denize sürüklenebilen karasal organik maddeler ve İzmir Körfezi'ndeki denizcilik aktiviteleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Orta-iç körfezlerde gözlenen yüksek BI değerleri ise özellikle bakteriyel kökenli ve yeni üretilmiş çözünmüş organik madde üretimi ile ilişkilendirilebilir. KÇOM'un optik karakterizasyonu, gelecek çalışmalarda çözünmüş organik madde içerisindeki floresans özellikteki bileşenlerin takip edilebilmesi ve çeşitli organik madde kaynaklarının (otokton veya allokton) belirlenmesi amacıyla kullanılabilir. 
Keywords : kromoforik çözünmüş organik madde, çözünmüş organik karbon, floresans, deniz suyu, İzmir Körfezi