FEKAL MİKROBİYOTA TRANSPLANTASYONU VE HEMŞİRELİK

Authors : Gülistan Yoldaş, Aynur Türeyen

Pages : 534-539

Doi:10.17049/ataunihem.490181

View : 26 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-25

Article Type : Review

Abstract :Fekal Mikrobiyata Transplantasyonu (FMT), diğer isimleriyle fekal bakteriyoterapi, fekal transfüzyon ve gaita transplantasyonu son yüzyılın en dikkat çekici tedavilerinden biri olarak kabul edilmektedir. FMT, sağlıklı bir donörden alınan gaitanın filtre ve dilue edilerek, alıcının gastrointestinal sistemine yerleştirilmesi işlemidir. Fekal mikrobiyota transplantasyonu, 4. yüzyılda ilk kez ağız yoluyla "Sarı Çorba” adıyla Çin’de Ge Hong tarafından gıda zehirlenmesi ve ciddi diyarede oral olarak kullanılmıştır. 16. yüzyılda yüksek ateş, kronik diyare ve konstipasyonda, 17. yüzyılda veteriner tıbbında yaygın olarak kullanılmış, 20.yüzyılda Bedouins tarafından "Sıcak deve feçesi” tavsiye edilmiştir. 2. Dünya savaşında Afrika’da Alman askerleri tarafından kullanılmış, 1958’de insanda modern tıpta, ilk kez Eiseman B. tarafından kullanmıştır. Son zamanlarda, çeşitli klinik durumlarda, Clostridium Difficile enfeksiyonunun tekrarlayan ve dirençli durumlarında yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. FMT işleminin amacı, bozulan bağırsak mikrobiyotasını sağlıklı bakteri topluluğu ile baskılayarak barsak florasını daha iyi hale getirmektir. FMT, sadece gastrointestinal sistem hastalıkları değil, aynı zamanda diğer sistem hastalıklarının da tedavisi için, antibiyotiklerin daha önce başarısız olduğu durumlarda bağışıklık sistemini değiştirip düzenlemek ve enfeksiyonları ortadan kaldırmak için özetle gastrointestinal mikrobiyotanın gücünden yararlanmak için değişik amaçlarla kullanılmaktadır. FMT işlemi, sağlıklı donör dışkısından elde edilen mikrobial solusyonun lavman, nazoduodenal/nazojejunal sonda, gastroskopi, jejunoskopi ve kolonoskopi gibi çeşitli yollarla alıcıya nakledilmesi ile gerçekleştirilir. İşlem öncesinde alıcı ve vericiye gerekli taramalar yapılarak işleme özel hazırlık yapılır. İşlem sonrasında da nakil yapılan hasta kısa süreli minör ve uzun dönem yan etkiler açısından izlenir. Literatürde FMT ile ilgili çok sayıda çalışma bulunmaktadır; ancak çalışmaların büyük çoğunluğu tedavinin prosedürünü içerdiği için daha çok hekimlere yönelik çalışmalardır. Oysa bu farklı ve yararlı tedavinin başarısı ve daha sık uygulanması için hemşirenin de FMT sürecinin tüm yönlerine dahil olması gerekmektedir. Bu makalede güncel tedavi olan FMT ile ilgili genel bilgiler, işlem basamakları, işlem öncesi- sonrası hasta izlemi ve bu süreçlerle ilgili hemşirelik sorumlulukları literatür ışığında irdelenmiştir.  
Keywords : Fekal mikrobiyota transplantasyonu, Hemşirelik, Mikrobiyota