TİRAN’LARA YA SÜRGÜN, YA ÖLÜM Antik Atina’da Tiranlık ve Lider Despotizmi’nden Kurtuluş Yolu: Siyasi Sürgün insert ignore into journalissuearticles values(Ostrasizm / Ostrakismos); ve Tiran Katli insert ignore into journalissuearticles values(Tiranside);

Authors : Coşkun Can AKTAN

Pages : 259-300

View : 7 | Download : 1

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Ostrasizm ya da başka bir isimle ostrakismos Antik Atina`da aşırı güçlenen ve tiran olmaya aday kişilerin sürgüne gönderilmesini ifade eden bir uygulamadır. Sistem, halkın demokrasiyi korumak için kurduğu bir nevi savunma mekânizmasıdır. Halk agora meydanlarında toplanarak kendileri ve demokrasi için tehlikeli olduğuna inandıkları kişilerin isimlerini ostrakalar üzerine yazarak belirli bir sayıya ulaşılması halinde tiran adaylarını 10 yıllığına sürgüne gönderme kararı alıyordu. Bunun tek sebebi güçlenen bazı kişilerin sonradan demokrasi uygulamasını ortadan kaldırarak kendi tiranlıklarını kurmalarının engellenmek istenmeseydi. Antik Atina’da ostrakismos dışında tiranlardan kurtulmanın bir diğer yolu “tiranside” insert ignore into journalissuearticles values(tyrannicide); adı verilen uygulamaydı. Site devletlerinde yaşayanlar aşırı güçlenen tiranların demokrasi üzerindeki tehdit ve tehlikelerinden kurtulmak için anti-tiran yasaları yürürlüğe koymuşlardır. Bunun anlamı şudur; eğer bir yönetici demokrasinin geleceğini tehlikeye sokacak ölçüde aşırı güçlenmişse o tiranın katli vaciptir. Bir başka ifadeyle, tiranların öldürülmesi hem hukuki, hem de meşru bir eylemdir. Siyasi cinayeti ya da suikastı gerçekleştiren kişinin Atina adalet sisteminde yargılanması ya da cezalandırılması sözkonusu değildi. Bu araştırma içerisinde Antik Atina’da uygulama alanı bulan ostrakismos ve tiranside konusunda giriş niteliğinde bilgiler sunulmaktadır.
Keywords : tiranlık, ostrakismos, ostrasizm, tiranside