Sosyal Hizmet Uzmanlarının Tükenmişlikleri: Sistematik Bir Derleme

Authors : Aykut Can Demirel

Pages : 39-51

View : 28 | Download : 22

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Review

Abstract :Çalışma bireyin üzerinde ekonomik, sosyal ve psikolojik açıdan birçok olumlu katkı getirmekle birlikte duygusal ve fiziksel yorgunluk ve stres oluşturarak tükenmişliğe de yol açabilmektedir. Tükenmişlik, çalışma yaşamında kişilerarası kronik stres faktörlerine uzun süreli yanıt olarak ortaya çıkan psikolojik bir sendromdur. Son yıllarda artan ampirik kanıtlar gerek müracaatçı grupları gerekse çalışma alanları nedeniyle sosyal hizmet uzmanlarının daha yüksek tükenmişlik düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Uluslararası literatürde sosyal hizmet uzmanlarının tükenmişlikleri ile ilgili araştırmalar görece artmış olsa da Türkiye özelinde halen araştırmaların sınırlı sayıda olduğu değerlendirilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı sosyal hizmet uzmanlarının tükenmişliklerini etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik Türkiye’deki araştırmaları yapıldığı yıllara, ölçme araçları ve örneklem gruplarına göre sınıflandırarak değerlendirmektir. Çalışmada sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda ulusal veritabanları taranmış ve belirlenen kriterlere uygun dokuz araştırma çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma sonucunda sosyal hizmet uzmanlarının orta düzeyde tükenmişliğe sahip oldukları; cinsiyet, medeni durum ve gelir gibi sosyodemografik değişkenlerin bazılarının tükenmişlik düzeylerini etkileyebileceği anlaşılmıştır. Sonuçta sosyo-demografik değişkenlerinin tükenmişliğe etkisinin sınırlı olduğu, çalışma ve çalışma yaşamından kaynaklı değişkenlerin daha fazla etkiye sahip olabileceği değerlendirilmiştir.
Keywords : Maslach tükenmişlik ölçeği, sistematik derleme, sosyal hizmet uzmanı, tükenmişlik