Yahyâ b. Âdem’in (öl. 203/818) Kitâbü’l-Harâc Adlı Eserinde Yer Alan Hz. Peygamber’in Savaşları (Gazveleri) ile İlgili Rivayetler ve Kaynakları

Authors : Yavuz Sarı

Pages : 33-46

Doi:10.56288/siyer.1531413

View : 116 | Download : 52

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research

Abstract :Hz. Peygamber’in hayatını ve savaşlarını öğrenmek isteyenlerin baş vuracağı ilk eserler genel olarak siyer ve megâzî literatüründe yer alır. Hz. Peygamber hayattayken gerçekleştirilmiş tüm askerî faaliyetler (seriyye ve gazve) megâzî alanının konusudur. Fakat İslâm literatürünün farklı alanlarında yazılmış eserlerde de Hz. Peygamber’in gazvelerine dair bilgiler bulunmaktadır. Bu alanlardan biri de fıkıhtır. Fıkıh literatüründe Hz. Peygamber’in gazveleri hakkında ne ölçüde bilgi bulunduğu, bu eserlerde yer alan bilgilerin tarihî değerlerinin ne olduğu araştırmacılar için merak konusu olup, henüz tam anlamıyla ortaya koyulmamıştır. Fıkıh literatürü içerisinde yer alan harâc türünde pek çok eser kaleme alınmıştır. Bu türde yazılmış olan kitaplardan günümüze ulaşan ilk eser Ebû Yusuf’un (öl. 182/798) Kitâbü’l-Harâc adlı eseridir. Bu eserde yer alan Hz. Peygamber’in savaşları ile ilgili rivayetler daha önce tarafımızdan kaleme alınıp ortaya koyulmuştur. Bu türde yazılmış ve günümüze ulaşmış ikinci eser ise Yahyâ b. Âdem’in (öl. 203/818) Kitâbü’l-Harâc adlı eseridir. Kamu maliyesi alanında çeşitli konuların ele alındığı bu eserde gazvelerle ilgili bilgiler yer almaktadır. Bu makalede Yahyâ b. Âdem’in (öl. 203/818) Kitâbü’l-Harâc adlı eserinde yer alan bilgilerin hangi gazvelere ait olduğu, bu bilgilerin bölümlere göre dağılımı ve megâzî rivayetlerinin kaynakları tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : İslâm Tarihi, Fıkıh, Megâzî, Yahyâ b. Âdem, Kitâbü\'l-Harâc