Osmanlı Devleti’nde İdâdîler

Authors : Abdurrahman Gülmez

Pages : 106-131

Doi:10.54971/synergy.930078

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nin son yüzyılının sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmesi için devletin bütün yönleriyle incelenmesi, özellikle de toplum için hayati öneme sahip eğitim faaliyetlerinin doğru bir şekilde analiz edilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda idâdîler hakkında yaptığımız çalışma, sadece ülkenin eğitim durumu hakkında değil aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin sosyal ve ekonomik durumu hakkında da bilgi verecektir. İdâdî, günümüz ortaöğretim okullarına denk gelen okullar hakkında kullanılan bir terimdir. Hazırlama ve yetiştirme anlamlarına gelen "idâd”, ibtidâîye ve rüşdiye okullarından sonra gelmekte olup idâdîye olarak da adlandırılırdı. İdâdîler, bir ortaöğretim kurumu olarak 1869 yılında Maârif-i Umûmiye Nizamnâmesi ile ele alınmış ve bu tarihten itibaren gerçek kimliğine kavuşmuştur. Dâr’ül-maârif binası 1873 yılında ilk mülkî idâdîye dönüştürülmüştür. 1884 yılında vergilere zam yapılma kararı alınarak taşrada birçok idâdînin yaygınlaşması amaçlanmıştır. 1913 yılında vilayet merkezlerindeki bazı idâdîler sultanîye dönüştürülmüştür. Mezunları sınavla sultanîlere devam etme hakkını elde eden idâdîler, varlığını Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına kadar sürdürmüştür.
Keywords : Osmanlı Eğitim Sistemi, İdâdî, Eğitim Tarihi