Bir Şâkirdin Kaleminden Osmanlı Ticârî Coğrafyası

Authors : Ülkü Yanci

Pages : 146-160

Doi:10.52642/susbed.1152457

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nin eğitim sisteminde modernleşme dönemi ile birlikte Batı etkisi hissedilmeye başlanmış, çağın gereklerine ayak uydurabilmek adına pek çok yeni eğitim kurumu açılmıştır. Sultan Abdülhamid’in destekleriyle açılan Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlisi de bu okullardan biridir. Okul ticari hayattan uzak olan Osmanlı vatandaşlarını bu hayata dâhil edebilmek ve özellikle Sanayi Devrimi sonrası tüm dünyada yaşanan değişikliklere adaptasyonu sağlamak için açılmıştır. Çoğu araştırmada yükseköğretim düzeyinde açılan ilk ticaret mektebi olarak tanımlanan okulun ders programında coğrafya, tarih, hesap, iktisat, kimya, hukuk ve fizik derslerinin yanında ticari hayatın uluslararası boyutu da düşünüldüğünden olsa gerek Rumca, Fransızca, Arapça, İtalyanca ve İngilizce gibi lisan dersleri de yer almıştır. Bu çalışmada mektebin üçüncü ve dördüncü sınıfında verilen Ticari Coğrafya dersi için yazılmış olan "Memâlik-i Osmaniye’nin Coğrafya-yı Ticâriyesi” adlı eser konu edilmiştir. Eser, Ticaret Mektebinde bu adla bir ders olmasına rağmen ders kitabı olarak okutulacak bir eserin bulunmaması üzerine Ticaret Mektebi son sınıf öğrencilerinden Hüsrev Manolyan tarafından kaleme alınmıştır. Çalışmada söz konusu eser çok hacimli olmaması nedeniyle günümüz Türkçesine uyarlanarak aktarılmış, ayrıca Osmanlı Devleti’nde coğrafya biliminin gelişimi, Ticaret Mektebinin kısa bir tarihçesi ve eserin müellifi hakkında bilgilere yer verilmiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Ticaret Mektebi, Coğrafya.