Savunma Harcamaları ve Petrol Tüketimi İlişkisi

Authors : Mehmet Samet Erdem, Selami Sezgin

Pages : 33-82

Doi:10.17134/khosbd.1001184

View : 23 | Download : 6

Publication Date : 2021-11-05

Article Type : Other

Abstract :Fosil yakıtların askerî alandaki kullanım miktarı savunma harcamalarını belirleyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Özellikle petrol tüketimi bu miktarının büyük bir bölümünü oluştururken ülkeleri fosil yakıtlara bağımlı hale getirmektedir. Çalışmada petrol tüketiminin savunma harcamaları ile olan ilişkisi incelenirken, ülkelerin zengin petrol rezervlerine sahip olup olmamasının savunma harcamalarına olan etkisi de göz önünde bulundurularak gruplandırılmıştır. Fosil yakıt bağımlılığı yüksek ülkeler arasındaki ilk grup yüksek petrol rezervlere sahip olan ülkelerden oluşurken ikinci grup düşük petrol rezervlere sahip ülkelerden oluşmaktadır. Bu çalışmada savunma harcamaları ile petrol tüketimi arasındaki nedensellik ilişkisi 35 ülke için 1997-2014 yılları arasındaki verilerle Johansen eşbütünleşme testi, hata düzeltme modeli ve VECM Granger nedensellik testi ile araştırılmıştır. Analiz sonucunda eşbütünleşme ilişkisi bulunan ülkelerden Ürdün, Umman, Malta, Ekvador ve Rusya için çift yönlü, Lüksemburg ve Mısır için petrol tüketiminden savunma harcamalarına, İtalya için savunma harcamalarından petrol tüketimine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Ülkelerin zengin petrol rezervlerine sahip olup olmamasının nedensellik yönü açısından yaratabileceği farka ilişkin yeterince kanıt bulunamamıştır.
Keywords : Savunma Harcamaları, Petrol Tüketimi, Enerji Arz Güvenliği, Johansen Eşbütünleşme Testi, VECM Granger Nedensellik Testi.