Küresel Güvenliğin Dönüşümü; NATO Bağlamında Kavramsal, Tarihsel ve Teorik Bir Analiz

Authors : Güngör Şahin

Pages : 59-81

Doi:10.17134/khosbd.405678

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 2018-03-14

Article Type : Research

Abstract :Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) realist kurama uygun bir şekilde, gerektiğinde güç kullanmak suretiyle Batı Bloğunun güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Ancak Soğuk Savaş sonrası dönemde, Doğu Bloğu tehdidinin ortadan kalkmasına ve nükleer silahların sınırlandırılması konusundaki girişimlerin olumlu sonuçlanmasına rağmen, NATO’nun mevcudiyetini yitirmediği gözlemlenmiştir. Örgüt, neo-liberal kuram doğrultusunda, üye devletlerin güvenlik iş birliğini kolaylaştırdığı ve insani müdahalede bulunma kapasitesine sahip olduğu gerekçesiyle varlığını sürdürmeye, 1990 sonrası dönemde sorumluluk sahasını da genişleterek "alan dışı” görev ve yetkilerle hegemonyasını arttırmaya devam etmiştir. Ayrıca 11 Eylül 2001 terör saldırılarından sonra, neo-liberal kuram yanında sosyal inşacı kuramın; teröre destek veren ülkelere karşı "biz” hissi yaratarak işbirliğini kolaylaştırdığı tezi, varlığının temel dayanaklarından biri olmuştur. Çalışma, küresel güvenlik sistemi içindeki değişimin unsurlarını tespit etmek, eski ve yeni dönem arasındaki bağlantıyı kurabilmek ve değişen/dönüşen güvenlik anlayışında; realist, neo-liberal ve sosyal inşacı kuramlar ışığında, Soğuk Savaş sonrası dönemdeki zirveleri ve müdahaleleri çerçevesinde NATO’nun dönüşümünü değerlendirmektedir.
Keywords : Soğuk Savaş, Tehdit, Güvenlik, NATO, Kuram