Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın Kesişimindeki Sorunlu Vadi: Fergana

Authors : Levent Demirci

Pages : 33-69

Doi:10.17134/sbd.15568

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Other

Abstract :Orta Asya’da istikrar Fergana Vadisinden geçmektedir. Zira Orta Asya’nın merkezinde bulunan Fergana Vadisi tüm bölge ülkeleri açısında çok önemli özelliklere sahiptir. Vadi bölgesinde su bulunmakla beraber, Aral Havzasının önemli nehirleri olan Sir-i Derya ve Amu Derya nehirlerinin sularının ülkeler arasında eşitsiz olarak paylaşılması Fergana bölgesi ülkeleri arasında sorunlara yol açmaktadır. Tacikistan ve Kırgızistan’ın çeşitli mülahazalarla su kartını koz olarak kullanması bölgede tansiyonun yükselmesine neden olmaktadır. Fergana’da üslenmiş bulunan aşırı dini akımlar tüm bölge ülkelerini rahatsız etmektedirler. Yakın dönemde Sovyetlerin uyguladığı sınır politikaları bugün bölge ülkelerinin üstesinden gelemediği sorunlarla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Sınırları içinde diğer komşu ülkelerin soydaşlarını barındıran bölge ülkeleri, bu özelliği kültürel bir zenginlik olarak görme yerine, ülke istikrarına tehdit oluşturabilecek bir unsur olarak kabul etmektedirler. Aynı zamanda Fergana Vadisi uyuşturucu üretim merkezlerine yakınlığı nedeniyle transit geçiş güzergâhı üzerinde bulunmaktadır. Bölgenin uluslararası terörizme ve uyuşturucu kaçakçılığına ortam sağlaması, 11 Eylül saldırıları ertesinde Rusya, ABD, Çin gibi dış güçlerin bölgeye müdahale etmesi için yeterli mazereti teşkil edebilmektedir.Bu çalışmada Fergana kaynaklı sorunlar, bu sorunların etkileri ve bölge ülkeleri ile dış güçlerin ilişkileri incelenecektir
Keywords : Fergana Vadisi, Orta Asya, Özbekistan, Uluslararası Terörizm, Uyuşturucu