ULUSLARARASI SİSTEM VE KUTUP YAPILARI ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Kürşat Korkmaz

Pages : 201-224

Doi:10.54078/savsad.1050425

View : 33 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma uluslararası sistem ve kutup yapıları arasındaki sorunsalı irdelemektedir. Farklı yaklaşımlar ve görüşler ortaya koyularak, kutupluluk ve savaş arasındaki ilişki tartışılmaktadır. Uluslararası sistemde her dönem sistem içerisinde güç dağılımına göre çok kutuplu, iki (çift) kutuplu ve tek kutuplu yapılar bulunmaktadır. Çalışmanın ağırlık merkezini bu kutup yapılarının hangisinin daha istikrarlı olduğu sorunsalının incelenmesi oluşturmaktadır. Literatürde, çok kutuplu yapılarda savaş ve çatışma eğilimlerinin az olduğu ile ilgili görüşler çoğunluktadır. Bunun aksine iki kutuplu yapının zaman içerisinde daha istikrarlı olduğu iddiası ağırlık kazanmıştır. Ancak son dönemde ise tek kutuplu yapıların savaş ve çatışma risklerinin daha az olduğu iddiası öne çıkmıştır. Çalışmada, bu kutupluluk ilişkisini etkileyen güç dengesi, gerilemecilik-yenilemecilik ve güç dağılımı gibi belirleyici unsurlar tartışılmıştır. Bu bağlamda ortaya çıkan bulgular, önümüzdeki dönemde uluslararası sistemde belirecek güç mücadelesi kompozisyonlarını anlamamıza yardımcı olacaktır. Bu kapsamda, Soğuk Savaş sonrası ABD merkezli tek kutuplu bir yapının oluşması, 2008’den itibaren bu yapının aşınmaya başlaması ve Güneydoğu Pasifik’te yükselen bir güç olan Çin’in ABD’ye meydan okuması gelecek dönemde Çin ve ABD arasında iki kutuplu bir yapının ortaya çıkabilme ihtimalini güçlendirmektedir.
Keywords : Uluslararası Sistem, Kutup Yapıları, Gerilemecilik-Yenilemecelik, Güç Dağılımı, Savaş.