Kutsal Bal: İkonografisi ile Bizans Sanatında Arı ve Bal

Authors : Lale Doğer, Ceylan Borstlap

Pages : 1335-1387

Doi:10.29135/std.953230

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-20

Article Type : Research

Abstract :Bu makalede, mitolojiye ve kutsal metinlere göre balın kökeni, cenaze hazırlıkları ve öteki dünya ile bağı, yeniden diriliş kavramı ve şarap-ekmek ile kurulan ilişkisi, vaftiz ritüellerindeki anlamı, litürjinin bir parçası arılara yazılan övgü ilahileriyle Bizans sanatında ‘sadık hizmetkar’ arı ve ‘erdem’ balının ikonografisi araştırılmıştır. Hıristiyan sanatında bu hayvana ait tasvirlerin ardında yatan düşüncenin ilk verileri çoğunlukla Bizans öncesine dayandığından, arı ve balın ikonografik köken araştırması için önce antik dönem literatürüne başvurulmuştur. Bizans kültür ortamına ait arı ve bal’a dair arkeolojik verilerin azlığına karşın zengin ikonografisinde; Batı Anadolu’da Galesios Dağı (Alamandağ) stiliti Aziz Lazaros, Orta Bizans Dönemi balın koruyucu Azizi Spelaiotes’lı Elias, Yusuf ile Asenat, Kilise Babalarından Konstantinopolis Patriği Aziz Ioannes Hrisostomos ve Milano Başpiskoposu Aziz Ambrosias gibi dini figürler, Pseudo-Oppian, Aziz Basilius Magnus ve Prudentius’un metinleri araştırmaya yön vermiştir. Konu, Bizans sanatında bal ve arı sembolizimini aktaran görsellerle desteklenmiştir.
Keywords : Bizans, kutsal bal, arı, arı kovanı, ikonografi, petek, bal