Banksy’nin Sotheby’s Galerisi’nde Gerçekleştirdiği Performansın Bir Olgu Olarak Sanat Tarihi Sürecindeki Yeri

Authors : Bülent Oral

Pages : 193-205

Doi:10.29135/std.512925

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2019-05-03

Article Type : Research

Abstract :Bu makalede sanat tarihi süreci içinde gerçekleşen gelişmelerde belirleyici olan kimi sanatçıların ortaya koydukları sanat yaklaşımları ile elde ettikleri konum Banksy’nin konu olan performansını konumlandırmamıza temel oluşturacak şekilde kısaca irdelenmiş;  Banksy’nin dayandığı düşünsel zemin, bazı düşünürlerin sanata ilişkin fikirleriyle desteklenmiştir. Makale Banksy’nin tanınan bir tablosu üzerinden gerçekleştirdiği performansıyla süreç içinde gerçekleşen gelişmeler, tepkiler ve sanat yapıtının ele alınış biçiminin ortaya çıkardığı sürecin kuramsal bir değerlendirmesini içermektedir. Böylece sanat yapıtının oluşma süreci, yapıtın sanatçı, sanat eleştirmeni ve izleyici açısından değişkenliği ile yapıtla birlikte ortaya konan performansın sanat tarihi süreci içindeki yeri belirlenmeye çalışılmaktadır. Banksy, yapıtlarında genellikle dünyada gerçekleşen siyasal ve sosyal olayların ortaya çıkardığı sonuçları eleştirel bir dil ile ele alan, protest kimliğe sahip bir sanatçıdır. Başlangıçta seçkin sanat çevrelerinde dikkate değer bulunmasa da halkın önemli bir kesiminde adeta modern Robin Hood’a dönüşen tavrı ile sempati kazanmıştır. Sanatçı bir müzayedede satışa sunduğu Balonlu Kız yapıtıyla gerçekleştirdiği performansla ilgi odağı olmuş, sanat çevrelerinde geniş yankı uyandırmıştır. Banksy’nin bu performansı postmodern dönemin sanat anlayışındaki kırılganlık, değişkenlik ve süreklilik nedeniyle sanat eleştirmenleri, izleyiciler ve medyanın yanı sıra bizatihi sanatçının dahil olduğu bakış ile düşünce zeminini yaratmıştır. Banksy’nin Balonlu Kız adlı ilk grafiti çalışması bir köprünün ayağını oluşturan duvara şablonla çizilen bir yapıt iken onu bir tabloya, ardından müzayedenin gözde bir nesnesine, oradan da seçkin sanat çevrelerindeki tartışmanın merkezine götüren şey bu performansın bir olgu olarak sanat sürecindeki yerini ve önemini sorgulatmıştır. Gerçekleştirdiği performansın ortaya çıkardığı süreç bir düşünceyi yeni bir perspektifle ifade etmeyi amaçlamış olsa da sanatçının umduğundan farklı gelişmeler, amaçladığının ötesinde yeni bir durum ortaya çıkarmıştır.
Keywords : Banksy, Balonlu Kız, sokak sanatı, performans sanatı, protest