AHDAK’UL-AHBARDA ‘’Kİ’’ TÜMLEYİCİSİ

Authors : Osman Akteker

Pages : 16-34

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2019-01-15

Article Type : Research

Abstract : Bu çalışmada ses, biçim ve sözcük ölçütlerinden elde edilen verilerle XVI. yüzyıl sonu; XVII. yüzyıl başı aralığına ait olduğu izlenimini veren Ahdaku’l-Ahbar adlı Kırk Hadis tercümesindeki Kİ tümleyicisi ele alındı. Çalışmanın birinci bölümünde Kırk Hadis geleneği ve Ahdaku’l-Ahbar hakkında bilgiler verildi. İkinci bölümde ise metindeki Ki cümleleri incelendi. Bu inceleme Evrensel Dil Bilgisinin ilkelerine göre yapıldı. Ahdak’ul- Ahbar’ın çeviri yazılı özgün metnine çalışmanın ekler bölümünde yer verildi.  Türkçenin söz dizimi çalışmalarında Kİ cümleleri genellikle bağlaç cümlesi olarak ele alınmaktadır.  Bu çalışmanın ileri sürdüğü gözlem, Kİ’nin bir cümleyi diğer cümle içine yerleştiren işlevsel bir kategori olduğudur. Bu kategoriye de Evrensel Dil Bilgisinde ‘’tümleyici’’ denir. Çalışmanın amacı Kİ tümleyicisi ile fiilimsi cümlesi arasındaki bağıntıyı incelemek ve ‘’birleşik’’ cümle tanımın her şeyden önce bir ‘’dil’’ tanımı olduğunu göstermektir. 
Keywords : kırk hadis, ki bağlacı, evrensel dil bilgisi, birleşik cümle