1997 ile 2012 Yılları Arasında İlköğretim ve Ortaöğretimde Okutulan Sosyal Bilgiler ve Tarih Ders Kitaplarında Balkan Savaşları

Authors : Meliha Köse

Pages : 132-160

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2014-01-30

Article Type : Research

Abstract :1912-1913 Balkan Savaşları hem Güneydoğu Avrupa’sı hem de Osmanlı Devleti için önemli sosyal, ekonomik, kültürel ve politik sonuçlar doğurmuştur. Dünya tarihi kadar Türkiye tarihi açısından da bir dönüm noktasıdır. Balkan savaşlarının, Modern Türkiye’nin doğuşundan, milli mücadele savaşının başlamasına, ulusal kimlik savaşlarının gündeme gelmesine kadar uzanan önemli etkileri olmuştur. Bundan dolayı hem Türkiye’nin hem de Balkan devletlerinin tarih ders kitaplarında Balkan Savaşlarının nasıl işlendiği önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Balkan Savaşları konusuna ilköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler, 8. sınıf T.C İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük 10. sınıf Tarih ve 11.sınıf T.C İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ders kitaplarında yer verilmektedir. Bu çalışmada Balkan Savaşlarının Sosyal Bilgiler ve tarih ders kitaplarında içerik, yöntem ve üslup bakımından nasıl işlendiğine, bakılmıştır. Araştırmada literatür tarama ile birlikte doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. 2011-2012 eğitim öğretim yılında okutulmakta olan ilköğretim Sosyal Bilgiler ve ortaöğretim tarih ders kitapları ve öğretim programı değişmeden önce yazılmış olan ders kitapları incelenmiştir. İncelen kitaplarda Balkan Savaşlarının sebeplerine ve sonuçlarına, konu ile ilgili kullanılan görsellere, Büyük Güçlerin Balkan Savaşlarındaki rollerine, konu ile ilgili ölçmedeğerlendirme sorularına bakılmıştır. Ayrıca bu ders kitapları arasında yöntem ve içerik açısından fark olup olmadığı sorgulanmıştır. Balkan savaşlarına Sosyal Bilgiler ve Tarih ders kitaplarında bir iki sayfa içinde yer verilmektedir. Balkan Savaşlarının sebepleri, sonuçları, büyük güçlerle ilişkisi benzer yöntem ve üslup ile anlatılmaktadır. Bu durum yeni öğretim programı çerçevesinde hazırlanan ders kitapları içinde geçerlidir. Ölçme değerlendirme soruları öğrencilerin Balkan Savaşları konusundaki bilgisini ölçmeyi hedeflemektedir. Konunun ele alınışında daha çok hikâyeci bir anlatım söz konusudur. Yine tarih ders kitapları görseller açısından oldukça yetersizdir. Genellikle bir harita kullanılmış, Balkan Savaşları ile ilgili fotoğraf, hatırat, mektup gibi farklı kaynaklara yer verilmemiştir.
Keywords : sosyal bilgiler, Balkan devletleri, Balkan Savaşları, tarih ders kitapları