SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN TIBBİ HATA TUTUMLARININ BELİRLENMESİ

Authors : Fadime Çinar, Esra Pamuk, Enes Faruk Ulusoy, Mustafa Yilmaz

Pages : 40-51

View : 37 | Download : 16

Publication Date : 2020-01-23

Article Type : Research

Abstract :Amaç: Özellikle teknolojideki hızlı ilerlemeler sağlık profesyonellerinin tanı ve tedavilerini etkilemekte bakım planlarının ve tıbbi uygulamalardan doğabilecek hata kaynaklarının yeniden gözden geçirilmesini zorunlu kılmaktadır. Amaç mümkün olduğunca hatayı minimize etmek, hasta bakımını etkin bir biçimde sunabilmektir. Bu kapsamda bakım kaynaklı olası istenmeyen olayları (tıbbi hataları) önlemeye yönelik hasta güvenliği programlarının sağlık yönetiminde ele alınmasının önemi gün geçtikçe daha da artmaktadır. Tıbbi hatalar hasta güvenliğinin zeminini oluşturmaktadır. Tıbbi hata türleri sağlık profesyonellerinin görevlerini yerine getirirken en sık karşılaştıkları ve yol açtıkları hata türlerini içermektedir. Bu bağlamda hata oranlarının azaltılabilmesi için sağlık profesyonellerinin tıbbi hatalara karşı tutumlarının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, geleceğin birer sağlık profesyoneli olacak olan sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin tıbbi hata tutumlarının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın evrenini İstanbul ilinde Avrupa yakasında faaliyette bulunan bir vakıf üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde eğitim gören Beslenme ve Diyetetik. Sosyal Hizmet, Hemşirelik ve Sağlık Yönetiminden toplam 732 öğrenci oluşturdu. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyip, evrenin tamamına ulaşılması hedeflendi. Araştırmaya katılmayı kabul eden öğrenciler araştırma kapsamına alındı. Ancak çalışmaya katılmayı kabul etmeyen ve verilerin toplandığı günlerde okula devam etmeyen 509 öğrenci araştırmanın örneklemi kapsamına alınamadı ve örneklemi 223 öğrenci oluşturdu. Aştırmanın verileri 01-30 Nisan 2019 tarihleri arasında anket yöntemi ile toplandı. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan, "Tanıtıcı Bilgi Formu" ve Güleç ve İntepeler' in (2013) geliştirdikleri Tıbbi hatalarda tutum (THTÖ) ölçeğidir. Bilgilerin değerlendirilmesinde SPPS 25.0 istatistik paket programı kullanıldı. Sürekli değişkenler ortalama±standart sapma, kategorik değişkenler sayı veya yüzde ile gösterildi. Değişkenlerin dağılımının normal olup olmadığını değerlendirmek için Kolmogorov-Smirnov testi kullanıldı. Değişkenlerin normal dağılım gösterdiği belirlendi. İstatistiksel karşılaştırmalarda normal dağılım gösteren değişkenler; Bağımsız iki örneklem testi ve ikiden fazla değişkenler için One Way ANOVA testleri kullanılarak değerlendirildi, p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya dâhil olan 223 öğrencinin yaş ortalaması 21,73±1,85 olup %98,72si 20-24 yaş grubu aralığındadır ve %82,5'i kadındır. Öğrencilerin %32,7' si (n=73) Sağlık Yönetimi, %24,2'si Sosyal Hizmet (n=54), %16,1'i (n=36) Hemşirelik, %27'si Beslenme ve Diyetetik (n=60) bölümü öğrencisidir. Öğrencilerin Tıbbi Hata Tutum Ölçeğinden aldıkları toplam puan 3,28±,07 olup, orta düzeydedir. Tıbbi hata tutumunu etkileyen faktörler ile ölçek toplam puanı arasındaki ilişki incelendiğinde; Öğrencilerin bulundukları bölüm değişkenine göre Hemşirelik programı öğrencilerinde (p<0,05) anlamlı fark bulundu. Öğrencilerin cinsiyet ve yaş değişkenine göre ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı (p>0.05) fark yoktu. Bölümlerin kendi sınıfları arasında ikinci sınıftan son sınıfa kadar olan öğrencilerin ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı (p<0,0] fark saptandı. Ayrıca hasta güvenliği eğitimi alan öğrenciler ile almayanlar arasında da anlamlı (p<0.05) fark bulundu. Sonuç: Geleceğin sağlık profesyonelleri olacak sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin farklı tıbbi hataların ve hata bildiriminin öneminin farkındalığının orta düzeyde olduğu saptandı. Sağlık profesyonelleri bilgi düzeyleri, konu ile ilgili duyguları veya davranışlarıyla tıbbi hataya karşı tutumlarını olumlu yönde geliştirmek için tıbbi hatalar ve hasta güvenliği eğitimlerinin ders konuları olarak anlatılması önerilmektedir.
Keywords : Tıbbi hata, Tutum, Sağlık bilimleri öğrencileri, Sağlık yönetimi