Özfarkındalık Eğitiminin ve Uygulamalarının Hemşireler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Authors : Saliha Koç Aslan, Ükke Karabacak, Metin Hara, Demet Çetin, Evrim Şahin

Pages : 37-46

View : 49 | Download : 13

Publication Date : 2019-04-26

Article Type : Research

Abstract :Özet Giriş: Özfarkındalık, hemşirelerin kaçınılmaz olarak yaşadığı tükenmişliğe, gerilime ve yorgunluğa yol açan klinik karar alma ve kadro oluşturma kaygıları gibi stres etmenleri ile baş etmesine yardımcı olmaktadır. Genel anksiyete ile başa çıkmada gevşeme tekniklerinin etkili olduğu ile laboratuvar ve alan çalışmaları stresin, adrenalin ve kortizol hormonları yoluyla organizmayı etkilediğini göstermektedir. Elektroensefalogramda farklı frekanslarda uygulanan manyetik enerjinin şifa etkisi olduğu çeşitli çalışmalarla ortaya konulmuştur. Amaç: Günlük yaşamda uzun süre beta frekansında kalan hemşirelerin özfarkındalık çalışmaları ile beyin dalgalarını alfaya geçirmeleri sağlanarak stres, anksiyete ve kaygı seviyelerinin düşürülmesi, tükenmişlik belirtilerinin erken fark edilmesi ve değişen beyin dalgalarının liderlik özelliklerine katkı sağlaması amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışma Aralık 2015-Haziran 2016 tarihleri arasında yarı deneysel olarak yapılmış, örneklemini İstanbul’da bulunan özel bir hastanede çalışan, bu araştırmaya katılmayı kabul eden ve 6 haftalık programı tamamlayan hemşireler oluşturmuştur. Deney grubuna Demografik Veri toplama formu, Çalışma ile ilgili Düşünceleriniz Anketi, Beck Anksiyete Ölçeği,  Maschlach Tükenmişlik Envanteri ve Kortizol ve Serotonin için kan testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçları SPSS 22.0 programında yüzdelik, frekans, ki-kare Bağımsızlık testi, Kruskall Wallis H ve Wilcoxon testleri, Friedman testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Maschlach tükenmişlik ölçeği uygulama sonucunda; duygusal tükenmişliğin ve duyarsızlaşmanın her testten sonra azaldığı, kaygı için yapılan anket sonucunda alınan puanlamalar arasında anlamlı bir fark olduğu ancak ölçeğin puanlamasının eğitimden sonraki ilk dönemde azaldığı, daha sonraki dönemde arttığı  görülmüştür. Kortizol seviyesinin araştırmanın ilk kısmında yükseldiği, Serotonin hormonunun da artığı görülmüştür. Sonuç: H emşirelerin hizmet vermeden önce bir birey olarak öz farkındalıklarını kazanmış olmaları ile mesleklerini yaparken yaşadıkları stres anksiyete kaygı ve tükenmişlik düzeyleri arasında ilişki olduğu bu çalışma ile gösterilmiştir.
Keywords : Eğitim, Hemşirelik, Özfarkındalık